Trung Quốc liên tục tăng nhập khẩu mặt hàng cực ngon này của Việt Nam nhưng vẫn "thua" Mỹ, EU

Theo Cơ quan Hải quan Trung Quốc, nhập khẩu hạt điều của nước này 11 tháng năm 2021 đạt 174,75 triệu USD, tăng 23,8% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, Trung Quốc nhập khẩu hạt điều từ Việt Nam đạt 155,73 triệu USD, tăng 26,9%. Thị phần hạt điều của Việt Nam trong tổng kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc tăng từ 86,92% trong 11 tháng năm 2020 lên 89,12% trong 11 tháng năm 2021. 

Xuất khẩu hầu hết các chủng loại hạt điều của Việt Nam tăng

Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, kết quả xuất khẩu điều năm 2021 đạt 577.400 tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 3,63 tỷ USD, tăng 13% về giá trị và tăng 12% về lượng so với năm 2020.

Trong 11 tháng năm 2021, xuất khẩu hầu hết các chủng loại hạt điều của Việt Nam tăng, ngoại trừ hạt điều WS/ WB, LP, DW. Chiếm 41% tổng lượng và 46,2% tổng kim ngạch xuất khẩu hạt điều của cả nước, xuất khẩu hạt điều W320 tăng đóng góp phần lớn vào tăng trưởng chung toàn ngành. Trong 11 tháng năm 2021, xuất khẩu hạt điều W320 đạt trên 218 nghìn tấn, trị giá 1,54 tỷ USD, tăng 10,2% về lượng và tăng 7,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. 

Thị trường xuất khẩu hạt điều W320 lên đến khoảng 90 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, các thị trường xuất khẩu truyền thống là Hoa Kỳ, EU, Trung Quốc, Canada, Úc, Anh, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga. Trong 11 tháng năm 2021, xuất khẩu hạt điều W320 sang hầu hết các thị trường truyền thống tăng trưởng khả quan. Đáng chú ý, xuất khẩu hạt điều W320 sang Nga tăng tới 96,6%; Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất tăng 162,5%; I-ran tăng 311,3%; Phần Lan tăng 398,7%. Ngược lại, xuất khẩu hạt điều W320 sang Úc giảm 11,8%; Anh giảm 26,6%.

Năm 2021, ngành điều Việt Nam đối mặt với nhiều khó khăn do dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, chi phí logistics tăng cao. Để đạt được kết quả khả quan trên nhờ nỗ lực từ các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu hạt điều vẫn duy trì sản xuất, đảm bảo nguồn cung ứng, bất chấp diễn biến phức tạp của làn sóng Covid-19 lần thứ 4.

Bên cạnh đó, các FTA thế hệ mới giúp ngành điều Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu vào các thị trường chủ lực và tiềm năng như: Các thị trường thành viên EU, Nga, Canada, Anh, Nhật Bản. Đáng chú ý, ngành điều Việt Nam duy trì tăng trưởng xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ, thị trường xuất khẩu lớn nhất và quan trọng.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), cơ cấu xuất khẩu hạt điều của Việt Nam nhìn chung có sự biến động trong năm 2021. Ngoài việc tập trung xuất khẩu chủng loại hạt điều chính W320 và W240, ngành điều Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu hạt điều có giá trị cao như hạt điều W180.

Hạt điều W180 là chủng loại hạt điều có tốc độ tăng trưởng cao nhất trong 10 tháng năm 2021, tăng 43,4% về lượng và tăng 56% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020, đạt xấp xỉ 15 nghìn tấn, trị giá 127 triệu USD.

Trong đó, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu chủ lực hạt điều W180, đạt 7,74 nghìn tấn, trị giá 61,21 triệu USD, tăng 33,7% về lượng và tăng 53,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020; tiếp theo là thị trường Israel với lượng đạt 1,61 nghìn tấn, trị giá 15,3 triệu USD, tăng 65,5% về lượng và tăng 59,3% về trị giá.

Giá xuất khẩu bình quân hạt điều W180 đạt 8.515 USD/tấn trong 10 tháng năm 2021, tăng 8,8% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, giá xuất khẩu bình quân hạt điều W180 sang một số thị trường ở mức cao như: Canada đạt 13.666 USD/tấn; Tây Ban Nha đạt 11.463 USD/tấn; Hong Kong đạt 11.264 USD/tấn; Hy Lạp đạt 10.814 USD/tấn.

Trung Quốc vẫn "thua" Mỹ và EU về nhập khẩu điều Việt Nam

Theo đại diện Hiệp hội điều Việt Nam, đến nay Mỹ vẫn duy trì là thị trường xuất khẩu nhân điều lớn nhất của Việt Nam, đạt khối lượng 149.000 tấn, trị giá hơn 880.600 triệu USD, chiếm tỷ trọng gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu. Thị trường châu Âu (EU) chiếm tỷ trọng hơn 24% kim ngạch xuất khẩu điều cả nước. Thị trường Trung Quốc chiếm hơn 14% kim ngạch xuất khẩu điều của Việt Nam dù liên tục tăng mau hạt điều của ta.

Theo số liệu thống kê từ Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ, nhập khẩu hạt điều của nước này trong 11 tháng năm 2021 đạt 166,83 nghìn tấn, trị giá 1,07 tỷ USD, tăng 8,8% về lượng và tăng 7,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.

11 tháng năm 2021, giá nhập khẩu bình quân hạt điều của Mỹ đạt mức 6.436 USD/tấn, giảm 1,4% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, giá nhập khẩu bình quân hạt điều của Mỹ từ Việt Nam giảm 1,3%, xuống 6.410 USD/tấn. 

Về thị trường cung cấp 11 tháng năm 2021, Mỹ tăng nhập khẩu hạt điều từ hầu hết các nguồn cung chính, ngoại trừ Indonesia. Số liệu thống kê cho thấy, nhập khẩu hạt điều của Mỹ từ Việt Nam trong 11 tháng năm 2021 đạt 149 nghìn tấn, trị giá 955,46 triệu USD, tăng 8,4% về lượng và tăng 7,0% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Thị phần hạt điều của Việt Nam trong tổng lượng nhập khẩu của Mỹ giảm nhẹ từ 89,64% trong 11 tháng năm 2020 xuống 89,35% trong 11 tháng năm 2021 là do khó khăn tạm thời vì dịch Covid-19 và khâu vận chuyển bị đứt gẫy, giá vận chuyển leo cao. Đáng chú ý, Mỹ tăng mạnh nhập khẩu hạt điều từ các thị trường Brazil, Bờ Biển Ngà, Ấn Độ trong 11 tháng năm 2021 cũng chỉ vì những khó khăn trên từ thị trường Việt Nam. Thị phần hạt điều của các thị trường trên trong tổng lượng nhập khẩu của Mỹ tăng.

Một thị trường nữa rất có triển vọng với hạt điều là EU. Trước khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, các mặt hàng như điều nhân vẫn hưởng ưu đãi là 0% khi xuất sang EU, nhưng điều chế biến sâu vẫn chịu thuế từ 7 đến 12%. Theo cam kết Hiệp định EVFTA, những sản phẩm chế biến sâu từ hạt điều được giảm thuế xuống còn 0%. Vì vậy, dù chịu nhiều tác động từ dịch bệnh nhưng sản lượng và giá trị xuất khẩu điều sang EU không những không sụt giảm mà còn tăng. 

Xuất khẩu hạt điều sang EU trong 11 tháng 2021 đạt 122 nghìn tấn, tương đương 734 triệu USD, tăng 15,2% về lượng và tăng 6,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Đây là mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn thứ hai trong số các mặt hàng nông sản xuất khẩu sang EU. EU là thị trường xuất khẩu hạt điều lớn thứ hai của Việt Nam (sau Mỹ), chiếm 22% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này trong 11 tháng năm 2021. Trong số các thị trường thành viên EU, hạt điều được xuất chủ yếu sang hai nước: Hà Lan (đạt 346 triệu USD) và Đức (đạt 123 triệu USD). Nhu cầu tiêu thụ hạt điều tại các nước này liên tục tăng do nhu cầu cao từ các ngành công nghiệp chế biến thực phẩm và nhu cầu tiêu dùng cuối cùng của người dân, cho thấy triển vọng khả quan của hạt điều xuất khẩu trong năm 2022.

Đến thời điểm này, đã có thể khẳng định, xuất khẩu hạt điều trong năm 2021 đã có sự tăng trưởng ấn tượng cả về lượng lẫn giá trị, qua đó, giúp cho Việt Nam tiếp tục giữ vững vị thế là nhà xuất khẩu điều số 1 thế giới suốt từ năm 2006 đến nay.