Chính quyền Trump tự tin tuyên bố kinh tế Mỹ đang mạnh, sẽ không suy thoái nhưng sự thật là gì?

+ aA -
Phương Đăng (theo cleveland/CNN/Businessinsider)
24/11/2025 15:09 GMT +7
Phó Tổng thống JD Vance mới đây trích dẫn số liệu việc làm tháng 9 và xem đó là “chiến thắng” của các chính sách kinh tế thời Trump. Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent tự tin khẳng định rằng, nền kinh tế Mỹ không gặp suy thoái vào năm 2026. Nhưng việc tuyên bố rằng nền kinh tế đang “khỏe mạnh” giữa lúc người dân Mỹ đang lao đao vì giá cả tăng vọt nghe… quá vô lý, tờ Cleveland bình luận.
Bất chấp những tuyên bố lạc quan từ chính quyền Trump, nhiều chuyên gia lo ngại nền kinh tế Mỹ đang bước vào giai đoạn suy thoái. Ảnh Getty Images.

Theo NBC News, Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent ngày 23/11 khẳng định nền kinh tế Mỹ sẽ không gặp suy thoái, mà ngược lại sẽ tăng trưởng mạnh mẽ vào năm 2026; đồng thời, ông tuyên bố người dân sẽ sớm hưởng lợi ích từ các chính sách thuế và thương mại của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

“Tôi rất lạc quan về năm 2026. Chúng tôi đã đặt nền móng cho một nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ mà không có lạm phát”, ông Bessent chia sẻ trong cuộc phỏng vấn.

Đồng thời, ông lưu ý rằng, một số nội dung trong gói chi tiêu khổng lồ của Tổng thống Donald Trump - “Đạo luật To lớn và Đẹp đẽ” - đang trong quá trình triển khai và chưa tác động đến nền kinh tế.

Đạo luật này gia hạn vĩnh viễn các khoản cắt giảm thuế năm 2017, giảm thuế suất và mở rộng mức khấu trừ tiêu chuẩn cho người cao tuổi trong chương trình An sinh xã hội. Đạo luật cũng cắt giảm thuế cho tiền boa, tiền lương làm thêm giờ và các khoản vay mua ô tô. Ngoài ra, chi phí y tế cũng được kỳ vọng sẽ trở nên phải chăng hơn.

Trước đó một ngày, theo Cleveland, Phó Tổng thống JD Vance đang coi báo cáo việc làm tháng 9 mạnh hơn dự kiến như “chiến thắng” của các chính sách kinh tế thời Trump.

Phó Tổng thống Mỹ cũng đưa ra một số chiến lược mới để thúc đẩy nền kinh tế bùng nổ mà ông nhấn mạnh rằng "chúng tôi thực sự tin rằng nó sẽ đến", đồng thời chia sẻ chính quyền chỉ cần thêm một chút thời gian để hiện thực hóa các mục tiêu của mình.

"Điều tôi mong muốn từ người dân Mỹ là hãy kiên nhẫn một chút. Chúng ta chỉ cần tiếp tục tiến lên", ông Vance nói.

Phó Tổng thống JD Vance. Ảnh CNN

Tuy nhiên, Cleveland cho rằng, ông JD Vance đang hoàn toàn tách rời khỏi thực tế. Báo cáo việc làm liên bang mới nhất cho thấy một bức tranh đáng lo ngại mà ông Vance dường như đã phớt lờ.

“Ông ấy tuyên bố số liệu việc làm tháng 9 vượt kỳ vọng và rằng các chính sách kinh tế thời Trump đang phát huy tác dụng. Nhưng ông Vance chỉ tập trung vào số liệu tháng 9 – vốn chỉ ở mức ổn định, và bỏ qua thực tế rằng cả năm nay, thị trường việc làm vẫn rất u ám", bà Laura Johnston, Giám đốc nội dung tại Cleveland bình luận.

Sự chênh lệch giữa lời của Vance và thực tế kinh tế là quá rõ, và quan trọng hơn, cảm nhận của cử tri hoàn toàn không giống như những gì ông Vance mô tả, theo bà Johnston.

Bà cũng dẫn một báo cáo của Fox News: “76% cử tri đánh giá nền kinh tế tiêu cực – tăng từ 67% vào tháng 7 và 70% vào cuối nhiệm kỳ của ông Biden".

Khi ngay cả Fox News – kênh vốn là “đồng minh” lớn nhất của ông Trump, cũng ghi nhận sự bất mãn của công chúng.

Bà Johnston đặt ra câu hỏi: Ông Vance dựa vào đâu để tô vẽ bức tranh kinh tế tươi sáng như vậy?

Neil Dutta - Trưởng bộ phận kinh tế tại Renaissance Macro Research nhận định, bề ngoài, kinh tế Mỹ trông có vẻ ổn: GDP tăng trên 3% trong hai quý gần đây, thị trường lao động hạ nhiệt từ từ và tỷ lệ thất nghiệp 4,4% vẫn thấp theo lịch sử. Nhưng nhìn sâu hơn, nhiều điểm yếu nghiêm trọng đang xuất hiện và có thể kéo cả nền kinh tế vào suy thoái.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cũng thừa nhận, một số khu vực trong nền kinh tế đã rơi vào suy thoái. Các tín hiệu đáng lo nhất đến từ 4 ngành sử dụng lao động lớn, theo ông Dutta.

1. Nhà ở dân cư: Tồn kho nhà chưa bán vẫn cao, khiến các công ty xây dựng phải giảm khởi công dự án mới. Giấy phép xây dựng sụt giảm báo trước hoạt động yếu hơn trong tương lai. Ngành này đang giữ quá nhiều lao động so với nhu cầu thực tế.

2. Bất động sản thương mại: Đầu tư vào nhà xưởng, văn phòng đã giảm sáu quý liên tiếp. Chỉ số hóa đơn kiến trúc – phản ánh lượng dự án được thiết kế – vẫn ảm đạm. Khi giai đoạn thiết kế đã yếu, khó có hy vọng cho bùng nổ xây dựng trong năm tới.

3. Nhà hàng: Các chuỗi lớn như Chipotle hay Sweetgreen ghi nhận tăng trưởng doanh số chậm lại do người tiêu dùng – đặc biệt nhóm 25–34 tuổi – thắt chặt chi tiêu. Chi phí nguyên liệu tăng khiến biên lợi nhuận bị bóp nghẹt. Năng suất lao động trong ngành giảm cho thấy các nhà hàng đang thừa nhân viên và cắt giảm có thể xảy ra.

4. Khu vực công: Sau đợt cắt giảm ở cấp liên bang, nay chính quyền bang và địa phương cũng chịu áp lực khi nguồn ngân sách thời Covid cạn kiệt. Sa thải trong khu vực công được dự báo sẽ tiếp diễn.

Ngoài bốn ngành lớn này, các lĩnh vực có quy mô nhỏ hơn cũng đang suy yếu, theo ông Dutta.

- Vận tải hàng hóa: Lượng hàng hóa từ châu Á sang Mỹ giảm 30%, tải trọng đường sắt giảm 6%. Công suất ngành xe tải tiếp tục co lại. Ít hàng hóa đồng nghĩa ít việc làm cho tài xế, bốc xếp, vận hành.

- Khai khoáng: Giá dầu và gỗ hiện thấp hơn mức lợi nhuận kỳ vọng, khiến doanh nghiệp hạn chế đầu tư và tuyển dụng.

- Giáo dục đại học: Tuyển sinh giảm, ngân sách bị cắt, tài trợ nghiên cứu thấp kéo theo các trường đại học cắt giảm nhân sự.

Diễn biến chung của thị trường lao động cho thấy suy giảm theo “kịch bản quen thuộc”: Số vị trí tuyển dụng giảm, tốc độ tuyển dụng chậm lại, và giờ là giai đoạn bắt đầu thấy sa thải tăng lên. Người trẻ và người da màu bị ảnh hưởng nặng nề nhất, ông Dutta nhận định.

Rủi ro lớn là chỉ cần sa thải tăng nhẹ trong bối cảnh tuyển dụng yếu, tỷ lệ thất nghiệp có thể bật tăng mạnh. Nếu người lao động mất việc, họ giảm chi tiêu, doanh nghiệp mất doanh thu và cắt giảm thêm nhân viên - tạo vòng xoáy đi xuống của nền kinh tế tiêu dùng. Từ trên cao, nền kinh tế Mỹ có vẻ yên ổn. Nhưng bên dưới bề mặt, nhiều “dòng chảy ngầm” nguy hiểm đang hình thành, vị chuyên gia cảnh báo.