Đảng Cộng hòa Mỹ có nước đi mới chống lại Biden

Đề xuất của Đảng Cộng hòa có nội dung tăng chi tiêu 91 tỷ USD để tu sửa hệ thống cầu đường quốc gia, 48 tỷ USD khác cho nguồn tài nguyên nước và 25 tỷ USD để tái thiết các sân bay, trích bản tóm tắt dài một trang về đề xuất gói cơ sở hạ tầng 928 tỷ USD mà các nghị sĩ Cộng hòa công bố hôm 26/5.

Đây được xem là nỗ lực tiếp theo của Đảng Cộng hòa khi lưỡng đảng Mỹ đấu tranh để đi đến một thỏa hiệp về gói chi tiêu khổng lồ nhằm tái thiết nước Mỹ hậu đại dịch. Cho đến nay, hai bên vẫn còn cách nhau rất xa về quy mô gói chi tiêu. Đảng Cộng hòa đã bác bỏ đề xuất tăng thuế doanh nghiệp lên 28% của Tổng thống Biden nhằm tăng cường ngân sách chính phủ để chi trả cho các khoản chi tiêu cơ sở hạ tầng trị giá gần 2 nghìn tỷ USD. Thay vào đó, các nghị sĩ Cộng hòa muốn chuyển số tiền cứu trợ Covid-19 chưa sử dụng đến vào gói chi tiêu cơ sở hạ tầng được để xuất.

Thượng nghị sĩ Shelley Moore Capito của West Virginia, nhà đàm phán chính của Đảng Cộng hòa GOP về gói chi tiêu cơ sở hạ tầng 928 tỷ USD cho biết: “Đó là một nỗ lực nghiêm túc nhằm đạt được một thỏa thuận lưỡng đảng”.

Theo phía đảng Cộng hòa, đề xuất này dựa trên "các khoản đầu tư cơ sở hạ tầng cốt lõi" mà Tổng thống Biden ưu tiên. Tuy nhiên, đề xuất này chắc chắn sẽ vấp phải sự tranh cãi lớn của các đảng viên Dân chủ và Nhà Trắng. Khoản chi tiêu mới 250 tỷ USD mà phe Cộng hòa đề xuất là không thấm vào đầu so với kế hoạch Việc làm nước Mỹ đầy tham vọng của ông Biden rằng sẽ chi 1,7 nghìn tỷ USD để tái thiếu cơ sở hạ tầng quốc gia. Đề xuất ban đầu có giá trị lên tới 2,3 nghìn tỷ USD, sau đã được ông Biden giảm xuống còn 1,7 nghìn tỷ USD.

Theo một Ủy ban phi lợi nhuận có trách nhiệm với Ngân sách Liên bang, việc tăng thuế suất doanh nghiệp lên 28% dự kiến sẽ tạo ra 850 tỷ USD cho ngân sách nhà nước. Số tiền đó, chính quyền Biden muốn đầu tư vào cơ sở hạ tầng nhằm tái cơ cấu nền kinh tế Mỹ, giảm bất bình đẳng cũng như xây dựng nguồn lực nội tại vững chắc hơn chống lại sự trỗi dậy của Trung Quốc.

Gói đầu tư mà chính quyền Biden đề xuất bao gồm xây dựng cầu đường, nhà ở giá rẻ, nhà ở cho người cao tuổi và nhiều hạng mục khác.

Ngoài ra, một đề xuất khác của ông Biden mang tên Kế hoạch Gia đình Mỹ trước Quốc hội cũng đi kèm đề xuất tăng thuế tài sản gia tăng để có nguồn thu ngân sách trang trải. Theo đó, ông Biden muốn tăng thuế tài sản gia tăng, tức thuế các khoản lãi đầu tư, từ 20% lên 39,6%, tức mức tăng gần gấp đôi với những người Mỹ có thu nhập trên 1 triệu USD mỗi năm, theo nguồn tin từ Bloomberg. Kế hoạch việc làm cho người Mỹ tập trung vào các ưu tiên chăm sóc trẻ em, mở rộng hệ thống giáo dục nhà trẻ miễn phí quốc gia, miễn phí đại học công, trả lương cho người lao động trong kỳ nghỉ phép…

Thâm hụt ngân sách chính phủ Mỹ đã tăng vọt trong năm qua sau khi Nhà Trắng thúc đẩy hàng loạt gói cứu trợ Covid-19 khổng lồ. Trong khi đó, nguồn thu thuế lại giảm kể từ khi ông Trump phê duyệt chính sách giảm thuế doanh nghiệp hồi năm 2018. Điều này buộc ông Biden tìm đến các lựa chọn tăng thu ngân sách như tăng thuế để tài trợ cho các gói kế hoạch khôi phục và phát triển kinh tế Mỹ hậu đại dịch Covid-19.