Giá dứa trượt thẳng đứng, nông dân khóc ròng trên nương.

Như ngồi trên đống lửa

Chị Lương Thị Ánh Hồng, ở thôn Na Mạ 2, xã Bản Lầu cho biết, vụ dứa năm nay trồng 6 vạn gốc, thời điểm này diện tích dứa của gia đình chị đang vào thời kỳ chín rộ. Tuy nhiên, mỗi ngày hai vợ chồng cũng chỉ vặt khoảng vài chục cân mang bán lẻ ven đường, còn đâu đành để dứa chín thối trên nương. Nguyên nhân là trong những ngày gần đây, giá dứa giảm mạnh (gần 2.000 đồng/kg). Với giá này, trừ chi phí giống, phân, thuê nhân công thu hoạch… người trồng phải bù lỗ khoảng 1.000 đồng/kg.

“Năm nay dứa được mùa, nhà mình trồng 6 vạn gốc dứa bình quân cứ 1 vạn gốc thì cho khoảng 6 tấn dứa quả, tính ra tất cả cũng khoảng hơn 30 tấn. Tuy nhiên, những ngày gần đây giá dứa thấp quá, không chỉ có vậy, giá đã thấp mà lượng thương lái về mua cũng rất ít. Các hộ trồng dứa trong thôn chỉ còn cách chọn những quả đẹp hái về bày bán dọc đường. Nhà nào bán tốt lắm mỗi ngày cũng chỉ được khoảng 2 trăm nghìn, còn bình quân cũng chỉ vài chục nghìn”, chị Hồng cho biết.

Gia đình bà Trương Thị Thơ là một hộ trồng nhiều dứa nhất thôn Na Mạ 2, năm nay gia đình bà trồng 10 vạn gốc, ước tính cho thu hoạch khoảng hơn 50 tấn dứa quả. Những ngày này, dứa đang chín rộ nhưng lượng bán được chỉ tính bằng cân nên bà Thơ như ngồi trên đống lửa.

“Bình quân một vạn gốc dứa đầu tư khoảng 20 triệu đồng. Như gia đình tôi vụ này đầu tư cũng đến hàng trăm triệu đồng. Vậy mà từ đầu vụ thu hoạch đến giờ mới bán được 23 triệu đồng tiền dứa. Giờ các nương dứa đang chín đỏ cả mà không dám thu hoạch về vì chẳng bán được, lại còn tiền thuê nhân công nữa”, bà Thơ buồn bã cho biết.  

Khi mở rộng diện tích nhưng không quy hoạch

Xã Bản Lầu từ lâu được coi là thủ phủ dứa của tỉnh Lào Cai. Theo thống kê, toàn xã có 700 ha, sản lượng ước đạt 13 nghìn tấn dứa quả. Đến thời điểm này, lượng dứa tiêu thụ mới dừng lại ở mức 60% sản lượng.

Ông Hoàng Văn Kiên, Phó Chủ tịch UBND xã Bản Lầu cho biết, những năm trước giá dứa thấp nhất cũng chỉ khoảng 3.000/kg còn bình thường cũng phải từ 5.000/kg trở lên. Năm nay giá dứa xuống quá thấp, tiền bán dứa không đủ để trả tiền thuê nhân công nên bà con nông dân không muốn thu hoạch. Thậm chí thu hái về cũng chẳng bán được vì rất ít người mua.

Giá dứa giảm sâu, "càng buôn càng lỗ vì giá dứa giảm sâu

Ông Kiên cho biết thêm, để hòa vốn, giá dứa ít nhất cũng phải từ 2.800 – 3.400 đồng/kg gọi là đủ tiền phân, giống và thuê nhân công.

Cũng theo ông, lâu nay diện tích trồng dứa trên địa bàn xã Bản Lầu chủ yếu bà con trồng tự phát chứ cũng chưa có quy hoạch (10/21 thôn với 460 hộ trồng dứa). Chỉ tính riêng vụ dứa năm nay cũng có trên 50 ha được trồng mới. Trước tình trạng hàng nghìn tấn dứa đang vào thời điểm cho thu hoạch mà không thể tiêu thu được, xã Bản Lầu đã phải báo cáo UBND huyện Mường Khương liên hệ các nhà máy, cửa hàng siêu thị lớn về thu mua dứa cho bà con.  

Phụ thuộc quá nhiều vào thương lái Trung Quốc

Nhiều năm nay, thị trường chủ yếu vẫn là xuất bán cho tư thương Trung Quốc (chiếm 70% sản lượng) và một số nhà máy chế biến hoa quả trong nước. Do giá dứa bên kia biên giới xuống thấp nên tư thương Trung Quốc cũng hạn chế nhập về. Còn một số nhà máy chế biến nước hoa quả như ở Đồng Giao tỉnh Ninh Bình hay ở Hưng Yên, Thanh Hóa cũng có về thu mua nhưng không đáng kể vì sản phẩm dứa quả ở các tỉnh nhà máy đóng chân cũng cơ bản đáp ứng nhu cầu nguyên liệu sản xuất nên rất khó khăn cho bà con nông dân. Và người nông dân ở Lào Cai lại phải đối mặt với điệp khúc “được mùa mất giá”