Thời sự

Việt Nam nhân bản vô tính thành công lợn ỉ

15/03/2021 06:00 GMT+7

Lần đầu tiên tại Việt Nam, các nhà khoa học của Viện Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và PTNT) đã nghiên cứu thành công và làm chủ công nghệ nhân bản lợn ỉ từ tế bào soma mô tai (trưởng thành).

Vào ngày 10/3 vừa qua, 4 chú heo Ỉ con đã chào đời khỏe mạnh, phát triển tốt từ công nghệ này.

Đây là một bước tiến vượt bậc về khoa học công nghệ của Việt Nam trong lĩnh vực nhân bản động vật, khẳng định và nâng cao vai trò, vị thế nền khoa học công nghệ của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới.

Được sự quan tâm đặc biệt và chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, từ tháng 7/2017, Viện Chăn nuôi đã tổ chức triển khai Đề tài "Nghiên cứu tạo lợn Ỉ bằng kỹ thuật chuyển nhân tế bào soma".

Việt Nam nhân bản vô tính thành công lợn ỉ - Ảnh 1. — Lần đầu tiên tại Việt Nam nhân bản thành công heo Ỉ từ tế bào soma mô tai. Ảnh PLO

Đề tài thuộc "Chương trình trọng điểm nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2020".

Theo TS Phạm Công Thiếu, Viện trưởng Viện Chăn nuôi, thành tựu này đã mở ra hướng nghiên cứu mới về ứng dụng công nghệ nhân bản động vật trong chọn giống, bảo tồn các loài động vật có giá trị cao, động vật quý hiếm.

Đồng thời, có thể kết hợp với công nghệ chỉnh sửa gien để tạo ra các giống vật nuôi có năng suất cao, có khả năng kháng bệnh, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, có thể tạo ra những con heo nhân bản theo ý muốn, phục vụ việc cấy ghép nội tạng trong tương lai.

Trao đổi thêm, ông Thiếu cho biết phương pháp mới như tạo tế bào trứng nhận không có màng sáng (zona pellucida) có ưu điểm là dễ thao tác khi cấy chuyển nhân “tế bào cho”, tạo được nhiều phôi trong thời gian ngắn. Mặt khác, việc cấy chuyển phôi heo 5-6 ngày tuổi đã nâng cao tỷ lệ thụ thai từ 24% (ở mức trung bình trên thế giới) lên 61%.

Kết quả đạt được của đề tài đã được công bố trên các tạp chí uy tín trong nước và quốc tế như Tạp chí công nghệ sinh học, Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Tạp chí Theriogenology.

Nhân bản hay nhân bản vô tính ở động vật là các cá thể có thể được tạo ra từ một tế bào lấy từ nguyên bản gốc mà không phụ thuộc vào quá trình thụ tinh.

Năm 1979, các nhà nghiên cứu đã tạo ra những con chuột giống hệt nhau về mặt di truyền đầu tiên bằng cách tách phôi chuột trong ống nghiệm.

Ngay sau đó, các nhà nghiên cứu đã tạo ra những con bò, cừu và gà giống hệt nhau về mặt di truyền bằng cách chuyển nhân của một tế bào lấy từ phôi thai ban đầu vào một quả trứng đã được loại bỏ nhân của nó.

Đến năm 1996, sau 276 lần thử nghiệm, các nhà khoa học Scotland đã thành công trong việc nhân bản vô tính trên động vật có vú đầu tiên (nhân bản từ một tế bào soma lấy từ một động vật trưởng thành bằng kỹ thuật cấy chuyển nhân tế bào soma) để tạo ra được con cừu Dolly. Hai năm sau, các nhà nghiên cứu ở Nhật Bản đã nhân bản 8 con bê từ một con bò duy nhất.

Đến nay đã có trên 20 loài động vật khác nhau đã được nhân bản như: cừu, mèo, hươu, nai, chó, trâu, lợn, ngựa, la, bò, thỏ và chuột… với số lượng ngày càng nhiều.

Tại Việt Nam, giống lợn Ỉ gần như bị tuyệt chủng. Trong tập bản đồ các giống vật nuôi ở Việt Nam do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát hành từ những năm 1990, lợn Ỉ được xếp vào loài đã bị tuyệt chủng.

Tags: