Xuất khẩu tôm: Cầm cự, chờ hồi phục vào cuối năm

Hiện tại, trước diễn biến phức tạp của đại dịch Covid -19, ngành tôm của các nước xuất khẩu lớn đang bị ảnh hưởng mạnh. Trong đó, giá tôm ở Ấn Độ và Ecuador đều đã giảm mạnh.

Cụ thể, vào giữa tháng 3, giá tôm thẻ loại 40 con/kg tại Andhra Pradesh (Ấn Độ) đã giảm 14% so với cuối tháng 2, tôm loại 60 con/kg giảm 21%. Ngày 20/3, giá tôm các loại của Ecuador giảm khoảng 15% so với 2 tuần trước đó.

Theo thông tin từ Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), tại tỉnh Gujurat (Ấn Độ), 100% tôm giống được vận chuyển đến bằng đường hàng không. Do ảnh hưởng dịch Covid-19 các chuyến bay nội địa bị tạm dừng việc thả tôm giống đang bị ngừng trệ.

Theo đó, trên 90% nhà máy chế biến tôm ở tỉnh này đang dừng hoạt động do thiếu lao động và khó khăn trong vận chuyển. Điều đáng nói, theo thông lệ hàng năm, tháng 3 là thời gian cao điểm về thả tôm giống vụ hè của Ấn Độ. Do đó, nhiều khả năng sản lượng tôm vụ hè của nước này sẽ bị ảnh hưởng bởi việc phong tỏa cả nước.

Theo nhận định của giới chuyên môn, việc sản lượng tôm của Ấn Độ năm 2020 được dự báo giảm sẽ là cơ hội gia tăng thị phần cho các quốc gia xuất khẩu và các mặt hàng thủy sản khác, trong đó có Việt Nam.

Không chỉ Ấn Độ, nhiều nước sản xuất tôm tại khu vực Đông Nam Á như Indonesia, Thái Lan, Malaysia, cũng có thể sẽ bị ảnh hưởng về sản lượng trong vài tháng tới, do yêu cầu phong tỏa để hạn chế sự lây lan của dịch Covid-19. Ngành tôm Ecuador, một trong những đối thủ lớn của tôm Việt Nam trên thị trường thế giới, cũng đang ít nhiều gặp khó khăn do dịch Covid-19 tại nước này.

Theo đó, nếu hết quý II/2020, tình hình dịch bệnh Covid-19 lắng xuống trên toàn cầu, nhu cầu nhập khẩu tôm sẽ sôi động trở lại. Do đó, các DN cần có kế hoạch trữ sẵn tôm nguyên liệu để có hàng cung ứng ngay khi nhu cầu thế giới hồi phục.

Tuy nhiên, cùng với đó, các chuyên gia cũng cảnh báo, có thể thị trường sẽ sôi động trở lại sau khi dịch bệnh lắng xuống. Tuy nhiên, các DN chế biến, xuất khẩu lại đứng trước nỗi lo thiếu hụt tôm nguyên liệu khi nhu cầu tăng trở lại. Căn nguyên của nỗi lo này đến từ sản xuất tôm trong nước.

Cụ thể, hiện tại, hoạt động sản xuất tôm ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang bị ảnh hưởng ít nhiều do thời tiết, môi trường, dịch bệnh... Theo TS Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Cty Fimex Việt Nam cho hay, hiện virus đốm trắng đang tấn công mạnh các ao tôm từ một tháng rưỡi tuổi ở Sóc Trăng và một số tỉnh khác.

Bên cạnh những yếu tố bất lợi về điều kiện sản xuất, tâm lý e ngại việc tiêu thụ tôm sẽ khó khăn vì Covid-19, việc thả giống tôm ở ĐBSCL hiện đang khá chậm. Theo đó, nhiều ao tôm đã chuẩn bị xong các điều kiện để thả nuôi nhưng chủ ao vẫn chưa xuống giống.

Động thái trên khiến nhiều DN chế biến tỏ ra lo lắng vì khoảng 2 tháng nữa, khi vào vụ thu hoạch tôm, sẽ thiếu hụt tôm nguyên liệu cho chế biến, xuất khẩu.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong 2 tháng đầu năm nay, xuất khẩu tôm đạt 383 triệu USD, tăng 2,6% so với cùng kỳ năm ngoái.

Xuất khẩu tôm 2 tháng đầu năm vẫn tăng nhẹ về giá trị, chủ yếu nhờ các thị trường như Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc…

Cụ thể, trong 2 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm sang Nhật đạt 78,8 triệu USD, tăng 16,5%; xuất khẩu tôm sang Mỹ đạt 74,2 triệu USD, tăng 22,3%; xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc đạt hơn 46 triệu USD, tăng 12,4%…

Nhờ sự tăng trưởng tốt ở những thị trường nói trên, nên dù xuất khẩu tôm sang Trung Quốc bị giảm 37,5% do dịch Covid-19, nhưng xuất khẩu tôm nói chung vẫn tăng trưởng trong 2 tháng đầu năm.