Có nguy cơ bị luận tội, ông Trump muốn tự ân xá cho mình?

Các cuộc trò chuyện về quyền tự ân xá của Tổng thống đã diễn ra trong những tuần gần đây, một nguồn tin của CNN cho hay. Không rõ Trump có thúc đẩy nỗ lực này sau vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội Mỹ hôm 6/1 vừa qua và cuộc gọi gây tranh cãi của ông Trump với quan chức bang Georgia Brad Raffensperger để gây áp lực bầu cử hay không. Nhưng một nguồn tin khác cho hay ông Trump đang tham khảo hậu quả pháp lý và chính trị nếu thực hiện quyền tự ân xá cho chính mình.

Tờ New York Times hôm 7/1 cũng đưa tin Tổng thống Trump đã gợi ý trong nhiều cuộc trò chuyện với các cố vấn, luật sư riêng về quyền tự ân xá sau Ngày bầu cử 3/11/2020. Nguồn tin của New York Times cho biết ông Trump đã tham khảo tư vấn pháp lý rằng liệu ông có thẩm quyền ban hành lệnh tự ân xá hay không và nếu có thì nguy cơ chính trị tiềm ẩn là gì. 

Một nguồn tin khác thì cho biết văn phòng cố vấn Nhà Trắng hiện không hoạt động nhưng điều này không có nghĩa là ông Trump và văn phòng luật sư của Bộ Tư pháp không xem xét vấn đề tự ân xá.

Gần đây, nhiều đồng minh thân cận của ông Trump như Sean Hannity, nhà bình luận chính trị của đài Fox News đã công khai đề nghị Tổng thống nên xem xét tự ân xá. Ông Trump cũng cho biết trên Twitter rằng ông tin mình có thẩm quyền và khả năng hành động như vậy. Tờ CNN trước đó đưa tin ông Trump đã tham khảo các trợ lý về quyền tự ân xá kể từ khi vừa nhậm chức Tổng thống Mỹ vào năm 2017.

Cho đến nay, quyền tự ân xá của Tổng thống vẫn chưa được kiểm chứng và các chuyên gia pháp lý vẫn đang tranh cãi về tính hợp hiến của nó. Một bản ghi của Bộ Tư pháp cho hay Tổng thống không có quyền tự ân xá nhưng ông có thể từ chức và yêu cầu Phó Tổng thống tiếp quản quyền lực ân xá cho mình. Tuy nhiên, bản ghi nhớ không có giá trị ràng buộc. 

Năm ngoái, nhà phân tích pháp lý Elie Honig (CNN) đã cảnh báo rằng việc ông Trump tự ân xá có khả năng gây ra hàng loạt động thái pháp lý để hoàn tác hành động này. “Trước tiên, một công tố viên sẽ tìm cách buộc tội ông Trump bất chấp việc tự ân xá. Sau đó, vụ việc sẽ được khởi kiện tại các tòa án, có khả năng lên đến cấp tòa án tối cao”. 

Cho đến nay, ông Trump đã sử dụng phần lớn quyền ân xá vào cuối nhiệm kỳ cho hàng loạt đồng minh trung thành, có quan hệ tốt hoặc gần gũi với gia đình mình. Ông bỏ qua phần lớn các quy trình chính phủ trong việc đề xuất ân xá, thay vào đó là đưa ra quyết định ân xá dựa vào lời khuyên của những người thân cận.

Tháng trước, vị Tổng thống sắp mãn nhiệm của Mỹ đã công bố hàng loạt lệnh ân xá cho nhiều đồng minh lâu năm như Roger Stone, cựu chủ tịch chiến dịch Paul Manafort và cố vấn cấp cao của Nhà Trắng Charles Kushner (cha của Jared Kushner đồng thời là thông gia của ông Trump).

Không rõ Trump có thực hiện quyền tự ân xá cho mình hay không, nhưng vị Tổng thống thứ 45 của Mỹ đang đối diện với làn sóng chỉ trích dữ dội sau vụ bạo loạn ở tòa nhà Quốc hội Mỹ hôm 6/1. Hai nghị sĩ hàng đầu của đảng Dân chủ là Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Chuck Schumer và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đang kêu gọi cách chức ngay lập tức ông Trump dù nhiệm kỳ của ông chỉ còn vỏn vẹn 12 ngày. Nghị sĩ Chuck Schumer và bà Nancy Pelosi tuyên bố sẽ luận tội ông Trump nếu Phó Tổng thống Mike Pence và Nội các của ông Trump không viện dẫn Tu chính án thứ 25 của hiến pháp để loại bỏ ông Trump khỏi Nhà Trắng.