Công văn hỏa tốc về bình ổn giá gạo giữa dịch Covid-19

Từ đầu năm 2020, tình hình thế giới có nhiều diễn biến nhanh và khó lường. Tình hình bệnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và thương mại gạo toàn cầu tiếp tục có phát sinh tác động không nhỏ đến hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam.

Điển hình, một số thị trường truyền thống của Việt Nam như: Trung Quốc, Indonesia, Malaysia,... giảm nhu cầu nhập khẩu. Hoặc động thái Philippines tăng cường kiểm soát nhập khẩu thông qua việc thông báo tiến hành thực hiện "Đánh giá lại Hệ thống quản lý An toàn Thực phẩm đối với gạo xay xát nhập khẩu vào Philiipines" gây áp lực lớn lên hoạt động xuất khẩu gạo của Việt Nam.

Trước tình hình đó, để đảm bảo mục tiêu, nguyên tắc điều hành xuất khẩu gạo và đảm bảo nguồn cung, bình ổn giá cho thị trường trong nước, ngày 8/3, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương đã ban hành công văn hỏa tốc số 225/XNK-NS.

"Cục XNK đề nghị các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo nghiêm túc thực hiện các quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP về dự trữ lưu thông và bình ổn giá thóc, gạo hàng hóa trong nước. Theo đó, thường xuyên duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu tương đương 5% số lượng gạo mà thương nhân đã xuất khẩu trong 06 tháng trước đó theo quy định tại Điều 12 Nghị định số 107/2018/NĐ-CP.

Đồng thời có trách nhiệm tổ chức hệ thống phân phối gạo, cung ứng ngay lượng gạo tồn kho và lượng gạo dự trữ lưu thông để bình ổn thị trường nội địa theo chỉ đạo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định tại Khoản 2 Điều 15 Nghị định số 107/2018/NĐ-CP", đại diện Cục XNK cho hay.

Bên cạnh đó, để thực hiện mục tiêu xuất khẩu đã được Thủ tướng Chính phủ giao, Cục XNK cũng đã đề nghị Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Hiệp hội Lương thực Việt Nam phối hợp các doanh nghiệp triển khai các biện pháp đảm bảo sản lượng, tăng chất lượng xuất khẩu.

Được biết, trong bối cảnh dịch Covid-19 hoành hành, tác động lớn đến nền kinh tế cả thế giới, ngành xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn có sức tăng trưởng khá tốt.

Cụ thể, theo thống kê mới nhất của Bộ NN&PTNT, xuất khẩu gạo 2 tháng đầu năm của Việt Nam đạt 890.000 tấn và giá trị xuất khẩu đạt 420 triệu USD, lần lượt tăng 27% về lượng và tăng tới 32,6% về giá trị so với cùng kỳ năm 2019. Đáng chú ý, giá gạo 5% tấm tại Việt Nam tăng lên 380 USD/tấn, mức cao kỷ lục kể từ tháng 12/2018.

Trên thực tế, 2 tháng đầu năm, dịch Covid-19 đã khiến kim ngạch xuất khẩu của không ít mặt hàng nông sản tỷ USD như cá tra, hạt điều, cao su, rau quả... giảm mạnh.

Đánh giá về tình hình trên, ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) phân tích, ngay từ tháng 9, 10/2019, ngành chức năng đã dự báo, hạn mặn trong vụ Đông Xuân sẽ gay gắt. Đến đầu năm ảnh hưởng của dịch Covid -19 càng rõ ràng.

Do đó, các cơ quan chức năng đã chủ động yêu cầu các địa phương xuống giống sớm và cắt bỏ xuống giống những diện tích trồng lúa có nguy cơ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Kết quả, vụ lúa Đông Xuân năm nay cho sản lượng lúa cho xuất khẩu và tiêu dùng trong nước được cung ứng sớm hơn trung bình hàng năm từ 20 ngày đến 1 tháng.

Trong bối cảnh Thái Lan, nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới đang chịu thiệt hại lớn do hạn mặn, sản lượng giảm gần 2 triệu tấn. Việt Nam tuy cũng bị hạn mặn nhưng diện tích nhỏ (khoảng 28.000 ha). Do đó, Việt Nam có nguồn cung gạo khá dồi dào, chưa kể, ở 2 vụ trước sản lượng thu hoạch đều tăng mạnh.

Đối với các thị trường nhập khẩu, Philippines, Indonesia đang thiếu gạo và phải nhập khẩu khối lượng rất lớn từ Việt Nam. Theo giới chuyên môn nhận định, "bức tranh" xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2020 được dự báo tốt, tăng cả lượng và giá.

Ngoài ra, đại diện Bộ NN&PTNT cũng thông tin thêm, trong tháng 4 tới, các địa phương tiếp tục xuống giống vụ Hè Thu nên chắc chắn sản lượng gạo xuất khẩu 6 tháng đầu năm sẽ đủ cung ứng cho thị trường.

"Năm nay, Hiệp hội Lương thực Việt Nam đặt mục tiêu xuất khẩu 6,7 triệu tấn gạo. Với những tín hiệu ấm ngay từ đầu năm, tôi tin mục tiêu này hoàn toàn có thể đạt được và ngành sản xuất lúa sẽ cung ứng đủ lượng gạo thị trường cần", ông Tùng nói.