Hướng đến xây dựng sàn giao dịch heo

Theo Sở Công thương thành phố, sức tiêu thụ thịt heo đạt bình quân 10 nghìn con một ngày, trong đó, 70% nguồn cung thịt heo cho thị trường thành phố tập trung từ 10 tỉnh, thành phố lân cận. Chuỗi cung ứng thịt heo cho thị trường thành phố có 1.500 cơ sở chăn nuôi, 24 cơ sở giết mổ, 70 thương lái, 100 thương nhân kinh doanh heo tại hai chợ đầu mối Bình Điền, Hóc Môn và 12 nhà bán lẻ hiện đại tham gia.

Tuy là thị trường tiêu thụ thịt heo lớn nhất cả nước nhưng thực trạng thị trường thịt heo ở thành phố đang tồn tại nhiều hạn chế cần được khắc phục. Cụ thể, tập quán tiêu dùng thịt nóng còn phổ biến, sản phẩm thịt heo không đồng bộ về phẩm chất, quy cách, tiêu chuẩn; giết mổ thủ công không bảo đảm vệ sinh dịch tễ, vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP). Phương thức kinh doanh các sản phẩm thịt heo đơn giản, thương lái (khâu trung gian) chi phối thị trường, chất lượng và giá cả dẫn đến người chăn nuôi, người tiêu dùng thường hay bị yếu thế. Cùng với đó, thông tin thị trường thiếu, không minh bạch, công tác định hướng chăn nuôi, kiểm soát VSATTP, quản lý và điều tiết thị trường bị động, nhiều khó khăn. Công tác quản lý các chủ thể tham gia vào quá trình chăn nuôi, giết mổ và kinh doanh các sản phẩm thịt heo, cũng như xử lý tình huống thị trường (biến động giá) cũng gặp nhiều khó khăn.

Trước thực trạng này, các nhà chuyên môn cho rằng, thành phố cần xây dựng sàn giao dịch heo. Đây là mô hình giao dịch hiện đại, văn minh rất phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Sàn giao dịch heo có thể tập hợp, thống kê tương đối đầy đủ số liệu hoạt động chăn nuôi, giết mổ và kinh doanh thịt heo tại thành phố và các tỉnh, thành phố lân cận để làm cơ sở phân tích, đánh giá, đối chiếu với các yêu cầu cần thiết cho việc tham gia và vận hành sàn giao dịch. Với cách làm này, thành phố sẽ sắp xếp lại việc chăn nuôi - mua bán các sản phẩm thịt heo để tạo giá trị gia tăng cao. Đồng thời, sàn giao dịch giúp kết nối trực tiếp người chăn nuôi heo với thị trường theo hướng công khai, minh bạch các thông tin về hàng hóa giao dịch cho tất cả chủ thể liên quan. Sàn giao dịch heo đáp ứng được yêu cầu hiện đại hóa ngành chăn nuôi, tiêu thụ heo bảo đảm VSATTP, bình ổn thị trường, giá cả và hướng tới xuất khẩu chính ngạch.

Phó Tổng Giám đốc Công ty Vissan Nguyễn Đăng Phú cho rằng: Mô hình sàn giao dịch heo là một giải pháp cần thiết vì điều này đáp ứng xu hướng của thị trường, góp phần quan trọng xây dựng chuỗi cung ứng và phát triển phương thức kinh doanh mới. Sàn giao dịch heo cần xây dựng trên phương thức cơ quan quản lý nhà nước có thể giữ vai trò định hướng, còn phương thức hoạt động của sàn thực hiện theo hướng cổ phần hóa. Ông Nguyễn Nguyên Phương, Trưởng Phòng quản lý thương mại (Sở Công thương thành phố) cho biết: Sàn giao dịch heo sẽ ứng dụng công nghệ thông tin với các giải pháp quản lý hiện đại, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, công tác quản lý nhà nước, kiểm soát dịch bệnh, quản lý an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe, quyền lợi người tiêu dùng, nhất là đáp ứng các điều kiện để hướng đến xuất khẩu các sản phẩm thịt heo. Song song đó, sàn giao dịch heo cũng góp phần hiệu quả để giúp thành phố thực hiện quy hoạch chăn nuôi hiện đại, giảm dần chăn nuôi tự phát và xây dựng các cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm theo quy mô công nghiệp. Các sản phẩm thịt heo lưu thông trên thị trường được kiểm soát tốt về mặt chất lượng, dịch bệnh và bảo đảm ATVSTP.

Về cơ sở thành lập sàn giao dịch heo, theo Sở Công thương thành phố, do thành phố áp dụng quy trình về dữ liệu từ đề án truy xuất nguồn gốc đầy đủ, phong phú, đa dạng là tiền đề giúp hiểu rõ các chủ thể chăn nuôi, giết mổ và kinh doanh heo một cách tương đối chặt chẽ. Dữ liệu cập nhật thường xuyên và quản lý tập trung giúp chủ động trong tổ chức hoạt động và vận hành, giám sát tốt thị trường và các chủ thể tham gia. Thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0 cho phép chọn được những giải pháp phù hợp, đáp ứng yêu cầu vận hành và quản lý sàn giao dịch hiệu quả, thao tác đơn giản và chi phí đầu tư không cao. Ngoài ra, sự đồng thuận tham gia của các chủ thể tham gia từ khâu chăn nuôi, giết mổ đến kinh doanh đều mong muốn ổn định và chủ động gắn kết với thị trường để có cơ sở mạnh dạn đầu tư mở rộng quy mô, hiện đại hóa, xây dựng thương hiệu, bảo đảm VSATTP, bình ổn thị trường và giá cả, hướng tới xuất khẩu chính ngạch.

Nhận định về tính khả thi việc triển khai sàn giao dịch heo, Giám đốc Sở Công thương thành phố Phạm Thành Kiên cho biết: Thành phố là địa phương tiên phong mở sàn giao dịch heo, nên để triển khai thành công là điều không dễ dàng. Do đó, sự vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền, các cơ sở chăn nuôi heo, các doanh nghiệp là hết sức quan trọng. Nếu thành phố triển khai thành công thì mô hình có thể nhân rộng ra đối với các mặt hàng nông sản khác, hình thành hoạt động mua bán, kinh doanh văn minh, hiện đại, góp phần thực hiện chủ trương xây dựng TP Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh. Quan trọng hơn, đây là cơ sở quan trọng cho việc hình thành ngành chăn nuôi heo cho các tỉnh lân cận theo hướng công nghiệp bền vững.