Kinh tế trưởng VinaCapital: Chứng khoán Việt Nam hiện hấp dẫn hơn vàng, bất động sản

Không thể phủ nhận những năm qua là khoảng thời gian bùng nổ chưa từng có của TTCK Việt Nam. Số lượng công ty có vốn hóa thị trường trên 1 tỷ USD đã tăng từ 10 công ty vào năm 2015 lên gần 50 công ty hiện nay và tổng giá trị vốn hóa TTCK trong nước tăng mạnh từ 30% lên 90% GDP quốc gia, tương đương với các nước trong khu vực. Đó là chưa kể tới làn sóng nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường tăng đột biến trong suốt năm qua, góp phần thúc đẩy sự phát triển của TTCK nước nhà.

Chuyên gia kinh tế trưởng Michael Kokalari từ VinaCapital vừa có báo cáo phân tích về sự phát triển vượt bậc của TTCK Việt Nam, trong đó phân tích các động lực tăng trưởng cũng như tiềm năng thị trường trong dài hạn.

Nguyên nhân nào dẫn đến cú bùng nổ của TTCK Việt Nam?

Nhà kinh tế trưởng Michael Kokalari chỉ ra rằng, nguyên nhân đầu tiên thúc đẩy TTCK Việt Nam bùng nổ là động thái hạ lãi suất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), qua đó làm tăng vọt số lượng nhà đầu tư chứng khoán. “Sự sôi động của TTCK gần đây một phần bắt nguồn từ mức giảm khoảng 1,5% của lãi suất tiền gửi ngân hàng kỳ hạn 1 năm, cũng như từ mức dự kiến tăng trưởng 36% của TTCK trong năm 2021 so với năm trước. Lãi suất bắt đầu giảm từ đầu năm 2020 đã thúc đẩy nhiều người tìm kiếm các kênh đầu tư thay thế khi các khoản tiền gửi của họ đáo hạn, tương ứng với sự gia tăng số tài khoản giao dịch chứng khoán cá nhân mở mới hàng tháng” - ông Michael Kokalari nhận định.

Trước đây, thứ tự ưu tiên đầu tư thường thấy của nhà đầu tư Việt Nam là bất động sản, vàng rồi mới đến thị trường chứng khoán, theo ông Michael Kokalari. Tuy nhiên, thị trường bất động sản gần đây đang hạ nhiệt dần do nhiều yếu tố, bao gồm việc chậm trễ tiến độ xây dựng do ảnh hưởng của đại dịch. Vàng cũng mất dần sức hút do chênh lệch giá mua - bán đã thu hẹp kể từ năm ngoái. Trong bối cảnh như vậy, TTCK đang là kênh đầu tư hấp dẫn bậc nhất.

Số lượng tài khoản giao dịch chứng khoán mới của các nhà đầu tư cá nhân đã tăng gấp đôi trong năm 2020, thời điểm đại dịch Covid-19 đang bùng phát trên toàn cầu. Chỉ tính trong nửa đầu năm 2021, số tài khoản mới trên TTCK Việt Nam nhiều hơn tổng số tài khoản mới trong cả năm 2019 và 2020 cộng lại. Mặt báo tràn ngập tin tức về lượng tài khoản hàng tháng cao kỷ lục càng thu hút thêm nhiều nhà đầu tư, đồng thời tạo động lực cho  chỉ số VN-Index (VNI) tăng trưởng bất chấp đợt bùng phát dịch mới nhất.

Sự tăng vọt số lượng nhà đầu tư cá nhân mới đã khiến khối lượng giao dịch trên thị trường bùng nổ, thậm chí làm quá tải hệ thống giao dịch của sở giao dịch chứng khoán, gây ra một số gián đoạn. Chẳng hạn, sự cố Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) đóng cửa sớm vào chiều ngày 1/6 qua. Ngay sau đó, sàn HOSE đã được nâng cấp tạm thời lên hệ thống do FPT phát triển, qua đó tăng công suất của sàn từ 900.000 lên khoảng 4 triệu lệnh/ngày. 

“Chúng tôi cho rằng sự nhiệt tình hiện tại của các nhà đầu tư cá nhân là một dấu hiệu tích cực về xu hướng tiếp tục phát triển của TTCK Việt Nam, dù sự tham gia của các nhà đầu tư cá nhân vào thị trường vẫn còn khiêm tốn, lĩnh vực quỹ mở của Việt Nam đang ở giai đoạn đầu phát triển, quỹ hưu trí doanh nghiệp mới chỉ bắt đầu được giới thiệu và thực tế là các sản phẩm phái sinh cũng chỉ mới được giới thiệu tại thị trường trong nước (loại hình đầu tư này dành cho nhà đầu tư trong nước vẫn còn sơ khai)” - chuyên gia kinh tế trưởng của VinaCapital cho hay. 

“Sự khởi đầu của một quá trình tăng trưởng kéo dài nhiều thập kỷ”

Dù số lượng nhà đầu tư cá nhân tham gia TTCK trong nước đã tăng đột biến trong thời gian qua, nhưng tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân trên tổng quy mô dân số vẫn còn rất thấp (khoảng 3%). Con số này chỉ tương đương với tỷ lệ người dân ở Đài Loan (Trung Quốc) có tài khoản giao dịch chứng khoán cá nhân vào năm 1986. Nhìn ở góc độ tích cực, điều này nghĩa là còn dư địa lớn để TTCK Việt Nam bùng nổ và phát triển ổn định.

Chính phủ đã đặt ra mục tiêu tăng tỷ lệ người dân tham gia TTCK trong nước lên 5% vào năm 2025 và 10% vào năm 2030. Chuyên gia kinh tế trưởng của VinaCapital nhận định những mục tiêu khả thi nếu so sánh với quá trình gia nhập thị trường của các nhà đầu tư cá nhân ở Đài Loan (Trung Quốc) tại giai đoạn phát triển kinh tế tương tự với Việt Nam hiện nay. GDP bình quân đầu người 3.500 USD của Việt Nam tương đương với GDP bình quân đầu người 4.000 USD của Đài Loan (tính theo sức mua của đồng USD năm 2020) ở thời điểm tỷ lệ tham gia giao dịch chứng khoán cá nhân của nước này vẫn chỉ là 3%.

Nhìn chung, theo ông Michael Kokalari, làn sóng nhà đầu tư cá nhân tăng vọt - hiện được thúc đẩy bởi mức lãi suất giảm và thu nhập doanh nghiệp tăng trưởng mạnh mẽ - là một bước tiến mới trong sự phát triển của TTCK Việt Nam mà VinaCapital dự đoán sẽ diễn ra trong suốt những thập kỷ tới.