Liên minh Châu Âu nên chuẩn bị cho "cơn thịnh nộ" thuế quan từ Mỹ

Ông Peter Beyer, điều phối viên phụ trách các chính sách xuyên Đại Tây Dương của Đức, đồng thời là thành viên phe bảo thủ cho hay chính quyền Trump dường như đã sẵn sàng áp thuế trừng phạt lên EU sau hàng loạt tranh cãi về dự án đường ống khí đốt Nord Stream 2 và khoản trợ cấp dành cho Airbus. Mặc dù vẫn tiếp tục đối thoại với Châu Âu, Mỹ nhiều khả năng sẽ đánh thuế cao lên mặt hàng xe hơi nhập khẩu, ông Beyer lo ngại.

Hồi tháng 5.2019, Tổng thống Donald Trump đã từng hoãn thi hành áp thuế lên ô tô nhập khẩu từ Châu Âu và Nhật Bản trong 6 tháng để có thời gian thúc đẩy đàm phán với cả hai đối tác. Tuy nhiên, các quan chức Châu Âu giờ đây lo ngại ông Trump chuyển hướng sang EU sau khi đạt được cam kết ngừng áp thuế và nối lại đàm phán thương mại với Trung Quốc.

Một động thái rõ rệt là việc ông Trump tuyên bố điều tra kế hoạch áp thuế dịch vụ kỹ thuật số của Pháp hôm 10.7, do lo ngại mức thuế này không công bằng và có thể gây ra những thiệt hại nghiêm trọng với các công ty Mỹ.

Ông Peter Beyer, điều phối viên phụ trách các chính sách xuyên Đại Tây Dương của Đức cảnh báo EU về nguy cơ Mỹ áp thuế

“Những nỗ lực đàm phán khó khăn trong một bối cảnh không hề thuận lợi” - Bộ trưởng Kinh tế Đức Peter Altmaier nhận định sau cuộc gặp gỡ Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin tại Washington. Ông Altmaier tiết lộ cuộc trao đổi với ông Mnuchin là “mang tính chất xây dựng, tập trung vào việc hạn chế tranh chấp thương mại và căng thẳng trên toàn cầu, cũng như duy trì thị trường việc làm ổn định ở cả hai nước”. Hôm 11.7 tới (giờ Mỹ), ông Altmaier sẽ có cuộc gặp gỡ với Đại diện Văn phòng Thương mại Hoa Kỳ (USTR) Robert Lighthizer và Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross.

Cũng trong ngày 10.7, ông Peter Altmaier nhấn mạnh Mỹ và Ủy ban Châu Âu EC tại Brussels có thể đạt được thỏa thuận thương mại tự do về các sản phẩm công nghiệp vào cuối năm nay nếu cả hai bên có đủ “ý chí chính trị”. “Chúng ta cần hành động ngay, không còn thời gian để lãng phí."

Nhận định về tranh chấp thương mại với Trung Quốc, ông Peter Altmaier cho rằng Washington có thể tiến gần hơn đến một thỏa thuận thương mại tự do, công bằng với Bắc Kinh nếu hai bên có những nỗ lực cần thiết để giải quyết sự bất đồng hiện nay.

Nhận định về việc Mỹ đe dọa trừng phạt thuế quan với mặt hàng ô tô nhập khẩu từ EU, ông Beyer cũng thừa nhận thuế quan có thể sẽ có hiệu lực ngay tháng 11 tới, sau khi thời hạn trì hoãn 6 tháng mà ông Trump đưa ra hồi tháng 5 kết thúc. Mỹ hiện đang tỏ ra thiếu kiên nhẫn và khẳng định sẽ không có thỏa thuận thương mại nào một khi EU không đưa nông nghiệp vào nội dung đàm phán. “Điều này đòi hỏi một Liên minh Châu Âu mạnh mẽ và thống nhất” ông Beyer khẳng định.

Chính phủ Mỹ giờ đây đang chờ đợi phán quyết từ tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về việc liệu rằng khoản trợ cấp tỷ đô cho ngành công nghiệp hàng không (cụ thể là Airbus) của EU có vi phạm các quy tắc thương mại tự do hay không. “WTO sẽ đưa ra quyết định cuối cùng vào cuối tháng 7, sớm nhất là trong tuần sau. Tôi hoàn toàn cho rằng chính quyền Trump sẽ áp đặt thuế quan trừng phạt một khi phán quyết cho rằng EU đã hành động trái quy định.”

Bất kỳ phán quyết bất lợi nào cho EU từ WTO cũng sẽ giúp Mỹ tiến hành thuế quan trừng phạt

Hồi năm ngoái, WTO đã phát hiện ra rằng cả hai hãng sản xuất máy bay lớn nhất thế giới là Boeing và Airbus đều đang nhận được hàng tỷ USD trợ cấp từ chính phủ Mỹ và EU để giành lợi thế cạnh tranh trên toàn cầu. Mỹ sau đó cáo buộc những khoản trợ cấp khổng lồ của EU cho Airbus là bất hợp pháp, gây ra thiệt hại hơn chục tỷ USD với ngành công nghiệp hàng không của nước này. Trước yêu cầu từ Mỹ, WTO đã đồng ý xem xét liệu EU có đang hành động bất hợp pháp trong câu chuyện với Airbus. Nếu phán quyết cuối cùng thừa nhận điều này, Mỹ hoàn toàn có thể áp thuế quan trừng phạt lên hàng hóa EU.

Bên cạnh đó, các công ty Châu Âu cũng có khả năng đối diện với lệnh trừng phạt của Mỹ về dự án đường ống khí đốt Nord Stream 2 ngay trong tháng tới - ông Beyer cảnh báo. Ông Trump đã nhiều lần “nổi đóa” sau khi Đức và một số thành viên EU ủng hộ dự án đường ống dẫn khí đốt xuất phát từ Nga, trong bối cảnh Mỹ cũng muốn chen chân vào thị trường khí đốt tại Đức.