Người nước ngoài "núp bóng" mua đất Việt Nam: Đã đến lúc Bộ trưởng công khai giải thích cho dân

Trong báo cáo trả lời chất vấn cử tri gửi tới Quốc hội, Bộ Quốc phòng cho biết, đến cuối năm 2019, 149 doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc đang hoạt động ở khu vực biên giới của 22 tỉnh, thành (trong số 44 tỉnh, thành có biên giới của Việt Nam).

Riêng tại Đà Nẵng, từ năm 2011 đến 2015, trên địa bàn khu vực biên giới biển của thành phố này có 134 lô, một thửa đất liên quan đến cá nhân, doanh nghiệp người Trung Quốc.

Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) cho rằng, vấn đề kiểm soát hoạt động đầu tư nước ngoài, liên quan đến an ninh quốc phòng được cử tri và nhân dân rất quan tâm.

Nghị quyết 58 của Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) nghiên cứu cứu bổ sung quy định điều chỉnh khi xem xét và cấp giấy chứng nhận với dự án đầu tư mới, hoạt động góp vốn mua cổ phần.

"Vừa rồi nổi lên vấn đề mà pháp luật đang có chỗ trống, điểm sơ hở khi nhà đầu tư nước ngoài lợi dụng sơ hở này. Có thể mục đích chưa chắc là xâm phạm chủ quyền, nhưng không loại trừ thế lực thù địch lợi dụng, tạo ra nguy cơ", ông Nghĩa cho hay.

Theo đại biểu đoàn TP.HCM, báo cáo của Bộ Quốc phòng vừa qua rất đáng quan tâm và "tất cả nhân dân, cử tri đều quan tâm". Tuy nhiên, trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội giữa năm 2018 về chính vấn đề này, Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà đã khẳng định chưa thấy hiện tượng người nước ngoài mua đất tại VN, do luật Đất đai không cho phép. Khi đó, ông Hà còn đề nghị đại biểu thấy ở đâu có người nước ngoài mua đất thì báo cho ông.

"Vừa rồi, cử tri cũng phản ánh tình trạng "lập xóm, lập phố, nhưng Bộ trưởng Công an trả lời không thấy gì, nhưng báo cáo của Bộ Quốc phòng thì người dân rất hoan nghênh", ông Nghĩa nói.

Trao đổi xung quanh vấn đề này, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho rằng, hiện tượng người Việt đứng tên các giao dịch nhà, đất cho những người nước ngoài đã rộ lên từ lâu. Về hình thức bên ngoài thì không vi phạm pháp luật do trên giấy tờ là chuyển nhượng giữa người Việt với nhau. Còn bên trong đó dù có vi phạm pháp luật nhưng cũng rất khó phát hiện và khó xử lý được việc này.

Ông Doanh cho biết, có nhiều nhà đầu tư vào lách luật không đầu tư trực tiếp mà gián tiếp, vì thế nảy sinh rất nhiều vấn đề phức tạp nhất là đất đai. "Họ thể bỏ tiền mua vốn kiểm soát và trở thành chủ chi phối dự án doanh nghiệp, như vậy rất nguy hiểm", ông Doanh nói.

Cũng theo ông Doanh, để xảy ra tình trạng này trách nhiệm trước tiên là Bộ TN-MT- đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý đất đai. "Câu trả lời trước Quốc hội của Bộ trưởng Trần Hồng Hà là quá vội vã, chưa làm tròn hết trách nhiệm. Đáng lẽ, khi nhận được phản ánh, Bộ trưởng nên cho các cơ quan chức năng kiểm tra, rà soát trước khi đưa ra kết luận. Tôi nghĩ đã đến lúc Bộ trưởng TN-MT công khai giải thích cho người dân về vấn đề này", ông Doanh nói.

Để giải quyết tình trạng này, theo ông Doanh trước tiên cần rà soát, làm rõ tình trạng này. Nếu có tình trạng núp bóng thì cần phải làm cho ra. An ninh kinh tế, cảnh sát kinh tế cần vào cuộc để điều tra làm rõ những vi phạm và xử lý theo luật. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền, kêu gọi người dân Việt Nam không đứng ra giúp người nước ngoài, không đứng tên cho người nước ngoài nhận các giao dịch chuyển nhượng vì lợi ích quốc gia.