"Từ khi có mạng xã hội, một người có thể nhận một triệu bình luận nói xấu"

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Thông tin và Truyền thông, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử phối hợp cùng Báo VnExpress và Công ty Cổ phần dịch vụ trực tuyến FPT tổ chức Chương trình Tinternet - Nâng cao ý thức người dùng mạng tại Việt Nam nằm trong khuôn khổ Chiến dịch "Tin" với thông điệp "Tin trên mạng, tin cho đúng".

Sau hơn 2 tháng phát động, Chiến dịch "Tin" đã số lượt xem lên tới gần 280 triệu lượt. Đặc biệt, thông điệp Anti Fake News đã được rất nhiều nhà sáng tạo nội dung hưởng ứng thông qua việc đặt hashtag trên bài đăng. Đến ngày 20/11 đã có gần 1.5 triệu video gắn hashtag Anti Fake News trên nền tảng TikTok, đạt số lượt xem lên đến hơn 5 tỉ lượt.

Những ảnh hưởng khó lượng của tin giả

Chia sẻ tại Gala, nhà sáng tạo nội dung (TikToker) Dino Vũ cho rằng, hiện nay tin giả tràn lan, đồng thau lẫn lộn, vì vậy là một nhà sáng tạo nội dung số, anh tự thấy khi đưa ra thông tin phải cạnh tranh với rất nhiều thông tin hấp dẫn nhiều kia (tin giả), trong khi cuộc đời vốn không kịch tính và drama đến vậy.

"Vì vậy, để thông tin đến với người xem sao cho vừa thú vị, vừa duy trì được trong thời gian dài thì điều quan trọng là phải cố gắng đưa thông tin xác thực", anh Dino Vũ nhận định.

Trong khi đó, diễn viên Nguyễn Lâm Thảo Tâm cho biết, cô cũng vừa trải qua 5 năm ở đại học, và cũng từng dành hàng tuần để làm trang trích dẫn cho một bài luận 3.000 từ.

"Tâm thấy quá trình làm luận văn cũng không khác nhiều so với việc sáng tạo nội dung", Thảo Tâm nói.

Nữ diễn viên cũng chia sẻ thêm, khi tự gọi mình là nhà sáng tạo nội dung, thì cần có kỷ luật và trách nhiệm với những gì mình viết và nói. Dù bạn là ai, là người được lắng nghe nhiều, hay là sinh viên đại học thì đều cần có kỷ luật trong viết và truyền tải thông tin.

Sở dĩ tin giả thu hút người dùng là bởi có tính hấp dẫn, gây tò mò và từ đó đã có những ảnh hưởng khó lượng với cuộc sống của nhiều người.

"Tin giả luôn hấp dẫn. Ngày còn trẻ mình cũng rất dễ tin. Nhưng khi lớn hơn, có sự phản biện và trải nghiệm tốt hơn, mình biết cách xử lý, tin vào đâu hơn", Dino Vũ nói thêm.

Trong khi đó, Nguyễn Lâm Thảo Tâm đưa ra góc nhìn thú vị về tin giả xoay quanh bản thân. Cô cũng đã đặt ra câu hỏi "lỡ đâu tin giả đó tốt thì sao?".

Nữ diễn viên chia sẻ đã đi làm từ rất sớm, từ mẫu ảnh đến làm diễn viên. Nữ diễn viên từng bị đồn là mua vai trong phim điện ảnh "Mắt biếc". Lúc đó, cô cũng vui vẻ nghĩ cũng vui đó khi mọi người nghĩ mình có tiền đến vậy.

Tuy nhiên, sau tất cả, Thảo Tâm khẳng định, ảnh hưởng của tin giả luôn khó lường nên cô muốn được đính chính và minh bạch để không tạo ra rủi ro quá lớn. Cô cũng nghe nhiều bạn trẻ đau đầu về tin giả ngay cả trong ghế nhà trường, đơn giản là chuyện nói xấu hay phát tán trên mạng. Thế nhưng, những điều này gây ra tổn thương rất lớn cho các bạn trẻ ở lứa tuổi đó. Vì vậy, để xử lý các mẩu tin giả này, mọi người cần bình tĩnh, minh bạch để không dính bẫy dù bản thân đang là nạn nhân.

Xây dựng kỹ năng phòng chống tin giả

Trong buổi lễ Gala trao giải Chiến dịch "Tin", ông Lê Quang Tự Do - Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình & thông tin điện tử (Bộ TT&TT) đã có những chia sẻ trong phần thảo luận. Quan trọng trong phòng tránh tin giả, tin sai sự thật còn cần đến cả những kỹ năng xử lý đến từ người đọc, người xem khi tham gia Internet.

Nói về cách đối diện với tin giả, ông Lê Quang Tự Do dẫn chứng, tâm lý học nghiên cứu con người nhận bình phẩm về mình trên một lần là quá giới hạn chịu đựng. "Nhưng từ khi có mạng xã hội, một người có thể nhận một triệu bình luận nói xấu của mình", ông Do nói.

Trong khi đó, có những người chưa bao giờ được trang bị kiến thức, kỹ năng đối phó với những lời bình phẩm, nhận xét như vậy. Do đó ông Do khuyên các bạn trẻ đừng tin gì trên mạng.

"Chúng ta đọc gì cũng check hai lần, thứ nhất là xem thông tin có uy tín, đáng tin hay không; thứ hai, tập phớt lờ, chấp thuận, không nên đối xử như những lời bình phẩm trực tiếp được, nếu không khó sống, khó tồn tại", ông Do chia sẻ.

Là một người sáng tạo nội dung có tầm ảnh hưởng, TikToker Dino Vũ cho biết, không chỉ người trẻ, người già cũng là đối tượng dễ bị tác động bởi tin giả.

Dino Vũ chia sẻ cách giúp mẹ "lọc" tin giả như "5 loại thực phẩm ăn bị ung thư"... "Mỗi lần như vậy tôi gửi lại thông tin cho mẹ, luyện cho mẹ mình tư duy phản biện, biết thông tin đến từ đâu, ai là người nói ra, trang báo y học hay không, người đó có phải bác sĩ thật hay không.

Những câu hỏi mình trang bị cho mẹ ngày càng nhiều hơn", Vũ nói. Từ đó, mẹ anh bắt đầu nắm được cách tra thông tin trên Google, kiểm tra thông tin chuẩn mực...

Ngoài ra, 3 yếu tố quan trọng nhất để tạo nên một văn hóa ứng xử văn minh và đúng đắn trên không gian mạng, diễn viên Thảo Tâm cho biết, đó là thấu cảm, kỷ luật và học cách chấp nhận.

"Thấu cảm là khi đứng trước nhiều thông tin tốt xấu, hãy dừng lại một chút để hiểu vì sao có những hiểu lầm đó; thứ hai là kỷ luật trong mọi vấn đề, thứ ba học cách chấp nhận nghĩ là đôi khi trong môi trường không hoàn hảo, có tình huống không hoàn hảo xảy ra, hãy học cách chấp nhận trước khi tìm cách khắc phục", nữ diễn viên giải thích.