Bất động sản chững lại, doanh nghiệp loay hoay tìm lối thoát

“Kẻ tám lạng, người nửa cân” cùng “than khó”

Cuối tháng 3/2019, bức tranh ảm đạm của thị trường bất động sản được Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) gửi lên Thủ tướng, Bộ Xây dựng và Thành ủy/HĐND/UNBD TP. HCM đã nói lên tình trạng đáng lo ngại về những dự án bất động sản đang ngày ngày chờ được “giải cứu”.

HoREA cho hay, thực tế “Nguồn thu ngân sách thành phố đối với tiền sử dụng đất năm 2018 giảm 22,5%; hai tháng đầu năm 2019 giảm đến 76% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng nợ thuế trong 2 tháng đầu năm 2109 trên địa bàn thành phố lên đến 10.110 tỷ đồng, tăng 13,5% so với thời điểm 31/12/2018. Trong đó, các khoản nợ liên quan tới đất là 1.370 tỷ đồng, chiếm 14% và đã có đến 76 doanh nghiệp xây dựng bất động sản nợ thuế tổng số tiền sử dụng đất gần 800 tỷ đồng. Số lượng hợp đồng nhận thầu xây lắp của doanh nghiệp xây dựng cũng bị sụt giảm mạnh do các chủ đầu tư thiếu nguồn dự án mới”.

Hàng loạt dự án ách tắc, không được cán bộ cơ quan nhà nước xem xét, giải quyết kịp thời, thủ tục hành chính rườm rà là một trong những nguyên nhân khiến cho thị trường bất động sản “tiến thoái lưỡng nan”. Điều này cũng khiến cho những con số trong báo cáo kế hoạch tại Đại hội Cổ đông 2019 của một số doanh nghiệp xây dựng, xây lắp không mấy khả quan.

Cụ thể, trong cuộc họp Đại hội Cổ đông thường niên 2019 của Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HoSE: HBC) diễn ra vào ngày 16/4, báo cáo cho thấy doanh thu thuần năm 2018 của Hòa Bình chỉ đạt 88% so với kế hoạch, lợi nhuận sau thuế đạt 630 tỷ đồng, giảm 26,7% so với năm 2017 và chỉ đạt 59% so với kế hoạch.

Đại hội Cổ đông thường niên 2019 Công ty CP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình. 

Ban lãnh đạo cũng đã chỉ ra nguyên nhân sụt giảm nguồn thu trong năm 2018. Điều này chủ yếu do việc nhiều dự án bất động sản gặp rủi ro về pháp lý trong quá trình phê duyệt, quy định về chính sách bảo hiểm mới có hiệu lực, lãi suất vay tăng vào những tháng cuối năm, giá nguyên vật liệu xây dựng biến động tăng so với năm 2017.

Cũng là một công ty hoạt động trong ngành xây dựng, Công ty CP Xây dựng Coteccons (HoSE: CTD), ông Nguyễn Quốc Hiệp, Thành viên HĐQT đánh giá thị trường bất động sản gặp nhiều khó khăn. Giảm vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn còn 40% thay vì 45% dẫn đến nguồn vốn ngắn hạn từ huy động cho ngân hàng cho bất động sản giảm đáng kể. Bên cạnh đó, chủ trương rà soát mục đích sử dụng đất của Chính phủ đã dẫn đến tình trạng triển khai dự án chậm chạp.

Tại TP. HCM, trong 4 tháng đầu năm 2019, Coteccons vẫn chưa ký được dự án nào. Hà Nội có tới 2.532 dự án đang bị rà soát, Đà Nẵng cũng có chung “số phận”. Chính thị trường bất động sản trầm lắng, ì ạch đã đánh thẳng vào đơn vị thi công.

Ông Nguyễn Sỹ Công, Tổng giám đốc cho biết, theo kế hoạch Coteccons có hơn 40 công trình thực hiện nhưng nhiều công trình đang rơi vào tình trạng tạm ngưng. Giá trị hợp đồng chuyển tiếp là hơn 25.000 tỷ đồng.

Nếu như Coteccons đã 4 tháng không ký thầu được dự án nào thi bên phía Công ty  CP Cơ Điện lạnh (HoSE: REE) cũng phải “than thở” về mảng M&E đang gặp nhiều thách thức do bất động sản ngưng trệ trong việc cấp phép dự án mới. REE hiện đang có 2 công trình đã ký hợp đồng những chủ đầu tư chỉ được cấp phép cho phần hầm và để với giá trị hợp đồng hơn 1.000 tỷ đồng nhưng chủ đầu tư tạm dừng. Ngoài ra cũng có 2 công trình khác đang chờ cấp phép.

Kế hoạch kinh doanh 2019 của REE.

Năm 2018, lợi nhuận sau thuế của REE là 243 tỷ đồng, giảm 116 tỷ đồng so với năm 2017. Tổng giá trị hợp đồng ký mới là 3.572 tỷ đồng giảm 156 tỷ đồng so với năm trước.

Bà Nguyễn Thị Mai Thanh, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc cũng nhắc đến thách thức về vấn đề thu tiền. Hiện nay có một số dự án dòng tiền âm do khó khăn từ phía khách hàng. Việc khách bán chậm hoặc không bán được thì việc thanh toán cho nhà thầu sẽ bị chậm trễ, kéo dài.

Loay hoay tìm lối thoát

Với tình trạng cùng găp khó khăn khi thị trường bất động sản ùn ứ, các doanh nghiệp cũng đề ra những hướng đi mới và cũng gặp không ít những thắc mắc từ phía các cổ đông.

Theo ông Lê Viết Hải, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Hòa Bình Group, trên cơ sở đánh giá tình hình kinh tế vĩ mô, thị trường xây dựng, bất động sản năm 2019, căn cứ vào giá trị hợp đồng đã ký và phân tích cẩn trọng SWOT, HBC sẽ được mục tiêu năm 2019 với doanh thu đạt 18.600 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 720 tỷ đồng; tăng trưởng tương ứng 1,6% và 16% so với thực hiện 2018.

Kế hoạch nhận được câu hỏi từ phía cổ đông tham dự cuộc họp, trong khi thị trường đang có sự chững lại tại sao lại đặt mục tiêu tăng trưởng.

Ông Phan Ngọc Thạch, Giám đốc tài chính của Hòa Bình lý giải, trong 720 tỷ đồng lợi nhuận đề ra, Hòa Bình có gần 100 tỷ đồng đến từ các dự án bất động sản, 605 tỷ đồng từ ngành xây dựng và các công ty con. Ban điều hành đã cân nhắc, tính toán các yếu tố gây bất lợi.

Cũng trong năm 2019, Hòa Bình đặt kế hoạch trúng thầu là 24.000 tỷ đồng. Giá trị trúng thầu từ đầu năm 2019 đến nay là 6.4328 tỷ đồng, đạt 27% kế hoạch.

Ngoài ra, Hòa Bình sẽ tập trung vào phân khúc các trung tâm, khách sạn, resort, khu phức hợp. Dự kiến trong năm nay, nhóm này sẽ chiếm 62% tổng doanh thu, nhà ở chiếm 28% và công nghiệp chiếm 10%.

Cơ cấu dự kiến trúng thầu theo vùng miền lớn nhất vẫn là miền Bắc và miền Nam với tỷ trọng tương đương nhau là 40%, tiếp theo là miền Trung 10%, thị trường tại Phú Quốc và nước ngoài cùng chung con số là 5%.

Khác với Hòa Bình, cả Coteccons và REE đều đưa ra kế hoạch giảm doanh thu.

Năm 2018, Coteccons đã có sự chuyển dịch đáng chú ý: tăng dự án nhà xưởng (tăng 20%) và giảm dự án nhà ở (giảm 24%). Trong năm tới, Coteccons vẫn sẽ tiếp tục đi theo hướng này.

Đại hội Cổ đông 2019 Công ty CP Xây dựng Coteccons.

Ông Công cũng đưa ra biên pháp giải quyết tình hình của Coteccons như tìm hiểu thị trường, tìm khách hàng mới, tinh gọn bộ máy quản lý; tiết giảm tối đa chi phí; đẩy mạnh nghiên cứu công nghệ mới.

Đồng thời, chủ trương sáp nhập Ricons cũng được đưa ra. Bên phía đại diện PwC Việt Nam, đơn vị được chỉ định việc phân tích Coteccons sap nhập Ricons phân tích giao dịch sẽ giúp Coteccons tăng trưởng chỉ tiêu lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu, gaimr thiểu rủi ro liên quan đến kinh tế vĩ mô.

Bên phía REE đặt kế hoạch doanh thu thuần là 5.577 tỷ đồng, tăng 10% năm trước. Lợi nhuận sau thuế mục tiệu là 1.465 tỷ đồng, giảm 18%. Bà Thanh khẳng định kế hoạch này đã đưa ra nhũng con số rất sát và chưa bao giờ đặt kế hoạch thấp để nhận thưởng cao từ phía cổ đông.