Cá ngừ Việt Nam chưa tận dụng được lợi thế thuế ở thị trường Hàn Quốc

Việt Nam hiện đang XK chủ yếu cá ngừ chế biến đóng hộp sang Hàn Quốc.

Theo hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, ngày 5/5/2015, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA) đã được ký kết và chính thức có hiệu lực từ ngày 20/12/2015. So với các FTA đã ký trước đó của Việt Nam với các nước, VKFTA không thực sự mang lại nhiều thuận lợi cho ngành cá ngừ.

Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, Hàn Quốc không phải là thị trường XK cá ngừ lớn của Việt Nam, chỉ chiếm 0,3% tổng XK cá ngừ của Việt Nam. XK cá ngừ của Việt Nam sang Hàn Quốc xuất phát điểm từ mức rất thấp, 88 nghìn USD năm 2007.

Nhưng sau 6 năm, XK cá ngừ sang đây đã tăng đột biến 8.370%, đạt hơn 7,4 triệu USD (năm 2012). Tuy nhiên sau đó, XK cá ngừ Việt Nam sang thị trường này giảm, mặc dù VKFTA đã có hiệu lực. Giá trị XK cá ngừ của Việt Nam sang Hàn Quốc hiện chỉ ở mức dưới 2 triệu USD.

Việt Nam hiện đang XK chủ yếu cá ngừ chế biến đóng hộp sang Hàn Quốc, đặc biệt là cá ngừ đóng hộp, chiếm trên 80% tổng giá trị XK. Các mặt hàng cá ngừ tươi sống và đông lạnh của Việt Nam đã tiếp cận được thị trường này nhưng không đáng kể, và có xu hướng ngày càng giảm.

Theo cam kết từ VKFTA, một số các mặt hàng cá ngừ của Việt Nam XK sang Hàn Quốc được cam kết cắt giảm thuế quan theo lộ trình. Cụ thể, thuế NK áp cho các sản phẩm cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to đông lạnh XK sang Hàn Quốc sẽ giảm xuống còn 0-5%; Cá mắt to ướp đá XK sẽ duy trì mức thuế cơ sở 20% đến trước ngày 1/1/2016 và sẽ giảm ít nhất 20% mức thuế MNF được áp dụng theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Hàn Quốc.

Cá ngừ vây vàng ướp đá sẽ được xóa bỏ thuế quan dần đều trong 3 năm từ thuế suất cơ sở 20% và về 0%. Riêng mặt hàng cá ngừ chế biến đóng hộp, mặt hàng XK chủ lực của Việt Nam XK sang Hàn Quốc, thì vẫn duy trì ở mức thuế cơ sở 20%, không được xóa bỏ.

Hàn Quốc hiện đang nhập khẩu cá ngừ từ hơn 39 quốc gia trên thế giới. Đứng đầu là Trung Quốc, Đài Loan, Papua New Guinea, Thái Lan, Italy, Nhật Bản, Pháp, Tây Ban Nha, Vanuatu, Ghana, Kiribati và Việt Nam là 12 nguồn cung cá ngừ lớn nhất cho thi trường Hàn Quốc.

Do đó, về mặt thuế quan mặc dù đã ký được FTA với Hàn Quốc, các sản phẩm của Việt Nam vẫn không có lợi thế hơn so với các nước kể trên. Tuy nhiên, về mặt địa lý Việt Nam đang có thuận lợi hơn, các DN Việt Nam có thể đẩy mạnh XK cá ngừ sang thị trường này.

Hàn Quốc là nước rất khắt khe về chất lượng, bên cạnh đó, cùng với các cam kết về phát triển bền vững ngành cá ngừ, nước này đang quan tâm ngày càng nhiều đến nguồn gốc cá ngừ từ khâu khai thác. Do đó, các doanh nghiệp cần chú ý đến nguồn nguyên liệu cá ngừ và chất lượng sản phẩm để đẩy mạnh XK sang thị trường này.