DN Trung Quốc tạm thời bị cấm lên sàn Mỹ, nguyên nhân nằm ở Bắc Kinh

Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ (SEC), ông Gary Gensler cho biết các động thái gần đây của chính phủ Trung Quốc trong việc siết chặt quy định pháp lý với doanh nghiệp niêm yết nước ngoài cũng như tăng cường quy định về an ninh mạng và dữ liệu là một động thái “thích hợp” cho các nhà đầu tư Mỹ. Phía SEC đang tiến hành tìm kiếm, đánh giá thông tin của các công ty Trung Quốc trước khi chúng IPO tại Mỹ.

“Tôi tin rằng những thông tin như vậy rất quan trọng để nhà đầu tư ra quyết định, và nhiệm vụ trọng tâm của SEC lúc này là bảo vệ các nhà đầu tư đang tham gia vào thị trường vốn của Mỹ” - ông Gary Gensler tuyên bố hôm 30/7 (giờ địa phương).

Động thái của SEC diễn ra tại thời điểm Bắc Kinh vừa đưa ra hàng loạt quy định siết chặt kiểm soát pháp lý các doanh nghiệp trong nước trên nhiều lĩnh vực, từ công nghệ cho đến giáo dục tư nhân, dẫn đến một tuần bán tháo đỏ lửa của thị trường chứng khoán. Kể từ tháng 2 đến nay, vốn hóa các cổ phiếu giáo dục và công nghệ của Trung Quốc đã bốc hơi hơn 1 nghìn tỷ USD.

Từ phía trong nước, SEC cũng phải đối mặt với sức ép lớn từ Điện Capitol trong việc tăng cường giám sát các công ty Trung Quốc niêm yết tại Mỹ, nhất là sau thương vụ IPO của gã khổng lồ gọi xe Trung Quốc Didi Global vừa qua. Ngay sau khi huy động được 4,4 tỷ USD từ thị trường vốn Mỹ, cổ phiếu Didi Global đã lao dốc mạnh mẽ do động thái điều tra và trừng phạt từ Trung Quốc, điều này gây thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư Mỹ. 

Các công ty Trung Quốc niêm yết tại New York từ lâu đã là một nguồn doanh thu béo bở cho các ngân hàng Phố Wall đứng ra bảo lãnh giao dịch. Trong làn sóng IPO ồ ạt từ đầu năm đến nay, các công ty Trung Quốc đã huy động được ít nhất 15,7 tỷ USD từ thị trường vốn Mỹ, cao hơn con số ghi nhận cùng kỳ năm ngoái, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp. 

Sự bùng nổ của các thương vụ IPO trên sàn New York trong năm nay được dự báo sẽ đưa tổng giá trị vốn đầu tư mà các công ty Trung Quốc huy động được từ Mỹ vượt mức kỷ lục 13,5 tỷ USD đạt được vào năm ngoái. Con số 13,5 tỷ USD trước đó là mức vốn huy động cao nhất từ trước đến nay của các công ty Trung Quốc trên sàn Mỹ, theo dữ liệu của Dealogic; nếu không tính mức kỷ lục 29,1 tỷ USD của năm 2014 - thời điểm xuất hiện thương vụ niêm yết khủng trị giá 25 tỷ USD của Alibaba.

Nhưng vào đầu tháng này, sau thương vụ IPO của Didi Global tại Mỹ, phía Trung Quốc đã tuyên bố sẽ tăng cường giám sát các công ty Trung Quốc niêm yết tại nước ngoài. Các biện pháp kiểm soát mới của Trung Quốc bao gồm việc siết chặt quy định bảo mật dữ liệu xuyên biên giới, kiểm soát hoạt động bất hợp pháp trên thị trường chứng khoán, cơ chế xử phạt hành vi gian lận IPO, thao túng thị trường… Trung Quốc cũng sẽ kiểm soát gắt gao nguồn vốn đổ vào đầu tư chứng khoán cũng như tỷ lệ đòn bẩy tài chính - một thước đo đánh giá khả năng thực hiện nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp.

Việc tăng cường giám sát của Bắc Kinh đang tạo ra lực cản lớn cho dự định tìm đến thị trường vốn Mỹ của nhiều công ty Trung Quốc. Chẳng hạn, tập đoàn chia sẻ xe đạp khổng lồ của Trung Quốc Hello Inc. - được hậu thuẫn bởi Ant Group trực thuộc Alibaba - vào đầu tuần này tuyên bố chính thức hủy bỏ kế hoạch IPO tại Mỹ.