Xuất khẩu tôm cần gì để tăng tốc trong năm 2025 ?

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, năm 2024, diện tích nuôi tôm nước lợ ước đạt 737 nghìn ha (trong đó diện tích tôm sú 622 nghìn ha và diện tích tôm chân trắng 115 nghìn ha), với sản lượng đạt 1.264,3 nghìn tấn, tăng 5,3% so với năm 2023 (trong đó sản lượng tôm sú 283,9 nghìn tấn, tăng 3,2% và tôm chân trắng 980,4 nghìn tấn, tăng 6%).

Dự kiến, năm 2025, diện tích nuôi tôm nước lợ sẽ đạt 750.000 ha, tăng 1,8% so với năm 2024, và sản lượng đạt 1.290 nghìn tấn, tăng 2% so với năm trước đó.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), năm qua, ngành tôm đã phải đối mặt với nhiều thách thức lớn. Sự biến động của thị trường, đặc biệt là giá tôm nguyên liệu liên tục giảm, thậm chí có giai đoạn “chạm đáy” so với các năm trước, đã khiến nhiều hộ nuôi phải cầm chừng hoặc thậm chí “treo ao”.

Trong khi giá tôm giảm mạnh, chi phí thức ăn lại tăng, nông dân rơi vào tình trạng nuôi tôm không có lãi hoặc thua lỗ. Đặc biệt, nửa đầu năm 2024, giá tôm tiếp tục lao dốc ở hầu hết các kích cỡ, đúng vào thời điểm cao điểm thả giống của người nuôi tại khu vực ĐBSCL.

Không chỉ khó khăn về giá, diễn biến môi trường và thời tiết bất lợi cũng như dịch bệnh vẫn luôn là vấn đề nan giải đối với vụ tôm năm vừa qua. "Ngành tôm năm 2024 vẫn giữ được đà tăng trưởng, nhưng về mặt hiệu quả, người nuôi và doanh nghiệp chế biến đang gặp nhiều khó khăn do nguồn tôm nguyên liệu phục vụ chế biến thiếu hụt", nhóm chuyên gia nhận định.

Dự báo bất ngờ về thị trường tôm 2025: Cơ hội bứt phá của Việt Nam?

Để tăng sức cạnh tranh và đạt mục tiêu tăng trưởng trong năm 2025, các chuyên gia cho rằng, lĩnh vực nuôi tôm cần được tạo động lực như người nuôi có thể được thế chấp, vay vốn ngân hàng một cách bình thường, cấp giấy phép mặt nước cho người dân để người dân có thể vay vốn từ các quỹ hoặc ngân hàng. Kiểm tra chặt hơn việc lưu thông, tiêu thụ tôm giống kém chất lượng.

Về xuất khẩu tôm, Chứng khoán Vietcap cũng đánh giá tích cực qua các cuộc điều tra thuế chống bán phá giá/thuế chống trợ cấp. 

Đơn vị phân tích đã điểm một số yếu tố thuận lợi giúp mang lại triển vọng tích cực cho xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong năm 2025. Đó là chi tiêu tiêu dùng tiếp tục tăng tại Mỹ và sự phục hồi dự trữ hàng tồn kho vào cuối năm 2024 đến năm 2025; Trung Quốc đang thực hiện nhiều biện pháp khác nhau để thúc đẩy chi tiêu và tiêu dùng trong dân chúng, giúp hỗ trợ cho việc nhập khẩu các sản phẩm thủy sản của Việt Nam vào thị trường này; các biện pháp kiểm soát chặt chẽ của EU đối với các sản phẩm thủy sản của Nga và Trung Quốc có thể có lợi cho xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang EU.

Bên cạnh đó, VASEP đề xuất Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương tập trung các hoạt động ngoại giao kinh tế, đàm phán song phương và xúc tiến thương mại có mục tiêu tại các thị trường quan trọng để khơi thông lợi thế cho Xuất khẩu tôm Việt Nam. 

Đặc biệt, thị trường Nhật Bản nhập khẩu nhiều nhất tôm từ Việt Nam trong năm 2024, nhưng có thể sẽ bị tôm Indonesia soán ngôi đầu do Indonesia bị áp thuế cao ở Mỹ và sẽ tìm cách chuyển đổi qua Nhật Bản. Thúc đẩy việc đàm phán với Hàn Quốc để bãi bỏ hạn ngạch đối với tôm Việt Nam Xuất khẩu vào Hàn Quốc trong khuôn khổ Hiệp định VKFTA nhằm điều chỉnh thuế suất về 0% cho tôm Việt Nam.

"Dù phải đối mặt với nhiều thách thức trong năm qua, ngành tôm Việt Nam vẫn kiên cường vượt qua khó khăn nhờ nỗ lực và quyết tâm, cùng với các chiến lược hợp lý. Trong thời gian tới, ngành tôm cần chuyển đổi tư duy: thay vì chỉ chú trọng vào sản lượng và công nghệ cao, cần ưu tiên bền vững và hiệu quả, tập trung vào chất lượng, bảo vệ môi trường, sức khỏe và giá trị sản phẩm", dẫn nhận định của chuyên gia Vasep.