Gói 7.000 tỷ đồng về tay Đường sắt được sử dụng ra sao?
Cụ thể, dự án cải tạo, nâng cấp một số vị trí trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP Hồ Chí Minh có tổng kinh phí đầu tư 7.000 tỷ đồng, dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2021. Các dự án nâng cấp sửa chữa đường sắt tập trung xây dựng mới, cải tạo trên 100 cầu yếu; cải tạo, nâng cấp khoảng 30 nhà ga, mở mới 7 ga; cải tạo, nâng cấp hơn 200km đường sắt; gia cố vỏ hầm kết hợp thay thế kiến trúc tầng trên khoảng 10 hầm yếu trên tuyến…
Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đường sắt (Bộ Giao thông Vận tải), hiện, dự án cầu yếu, đã triển khai thi công ngoài hiện trường 4 gói thầu xây lắp, sản lượng trung bình đạt khoảng 40-50% khối lượng theo hợp đồng.
Bên cạnh đó, còn có 6 gói thầu xây lắp chính về đường, ga của dự án Hà Nội - Vinh đã ký kết hợp đồng, khởi công và triển khai thi công tại hiện trường. Tuy nhiên, 3 gói xây lắp cầu đường sắt bị chậm so với tiến độ đặt ra do ảnh hưởng bởi bão lũ và dịch Covid-19 khu vực miền Trung.
Để đảm bảo tiến độ, các nhà thầu sẽ đẩy nhanh tiến độ thi công ngoài hiện trường, bù đắp tiến độ bị chậm trước đây do ảnh hưởng liên tục bão lũ khu vực miền Trung, phải dừng thi công.
Việc thi công nâng cấp sửa chữa tuyến đường sắt Bắc - Nam cũng khiến cho năng lực khai thác bị ảnh hưởng và sẽ giảm năng lực tàu thông qua toàn tuyến đường sắt Bắc- Nam khoảng 30% so với hiện nay.
Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) cho biết, hiện, đường sắt có thể thông qua 17 đôi tàu/ngày đêm nhưng khi thi công toàn tuyến với khoảng 52 điểm chạy chậm, tại những vị trí yết hầu chỉ thông qua được khoảng 11,4 đôi tàu/ngày đêm. VNR sẽ cố gắng phối hợp với chủ đầu tư triển khai dự án một cách nhanh nhất vì hệ thống hạ tầng đường sắt chính là 'sát sườn' kinh doanh của đơn vị.
Tuy nhiên, vẫn phải đặt mục tiêu tăng tốc độ chạy tàu nhưng tốc độ chạy tàu có thể tăng lên ở một số khu đoạn do kết cấu hạ tầng đường sắt (ray, hầm, cầu yếu, đường ke ga mở rộng và kéo dài giúp tránh tàu, tăng năng lực thông qua) được cải thiện hơn so với trước.
Theo lãnh đạo VNR, nếu bỏ ra 10.000 tỷ đồng làm toàn bộ khu đoạn mới tăng tốc độ chạy tàu thì tăng được khoảng 10%. Tuy nhiên, việc rút ngắn thời gian giữa 11 tiếng với 10 tiếng hiệu quả kinh tế không mang lại, chi phí lại quá lớn nên VNR tính toán tăng năng lực thông qua.
Để khai thác tốt, đường sắt sẽ tăng số chuyến, số toa kéo (giảm chi phí thấp vì chỉ cần điều chỉnh kéo dài đường ga từ 350m hiện nay lên 450m, mở ga tránh tàu tiết kiệm thời gian chờ, tăng số chuyến bằng cách lập ga mới trong khu gian dài) thì tàu khách sẽ kéo được từ 13 toa tăng lên 18 toa và tương ứng với tàu hàng từ 19 toa container kéo lên được 25 toa container, nâng hiệu quả về mặt kinh tế.
Trước đó, Ngành đường sắt dự kiến, dự án cải tạo, nâng cấp các công trình thiết yếu đoạn Hà Nội-Vinh tổng mức đầu tư dự kiến 1.600 tỷ đồng; đoạn Nha Trang-Sài Gòn tổng mức đầu tư 1.800 tỷ đồng; dự án cải tạo, nâng cấp các hầm yếu và các công trình thiết yếu đoạn Vinh - Nha Trang tổng mức đầu tư 1.800 tỷ đồng và dự án cải tạo, nâng cấp các cầu yếu và gia cố trụ chống va xô trên tuyến đường sắt Hà Nội-TPHCM tổng mức đầu tư 1.800 tỷ đồng.
Với 1.726 km chạy qua 26 tỉnh, thành phố từ Hà Nội-TPHCM, các nhà ga lớn đều nằm ở giữa trung tâm và kết nối với các đô thị của các tỉnh, thành phố, tuyến đường sắt này đã và đang là tuyến chủ đạo về kinh doanh vận tải của ngành đường sắt, vì thế, việc tập trung cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt nhằm nâng cao sản lượng và doanh thu của ngành.
Để có thể thực hiện, VNR tập trung ưu tiên lựa chọn thực hiện các công trình thiết yếu như bảo đảm an toàn; đồng nhất tải trọng toàn tuyến; giải quyết các bất cập của kết cấu hạ tầng làm hạn chế đến năng lực vận tải; nâng cao hiệu suất, hiệu quả khai thác mà ít phải giải phóng mặt bằng và bảo đảm hiệu quả nguồn vốn đầu tư của Nhà nước.
VNR sẽ cải tạo, nâng cấp 111 cầu yếu chưa đạt tải trọng 4,2 tấn/m, hoặc các cầu đã xuống cấp nhằm bảo đảm an toàn, đồng nhất tải trọng và nâng cao tốc độ chạy tàu. sau khi đồng nhất tải trọng 4,2 tấn/m, trung bình mỗi xe hàng sẽ chở tăng thêm 8,4 tấn hàng (với đoàn tàu kéo 25 toa xe sẽ tăng thêm được khoảng 140 tấn hàng), tăng năng lực chuyên chở, tận dụng năng lực sức kéo dư thừa, bảo đảm tăng doanh thu cho ngành, hiệu quả nguồn vốn đầu tư.
Ngoài ra, VNR sẽ thực hiện cải tạo, mở thêm đường số 3 đối với 7 ga; kéo dài đường ga bảo đảm chiều dài dùng được hơn 400 m đối với 27 ga; mở mới 12 ga và trạm nhường tránh để giải quyết nút thắt về vận tải.