10 năm tới, Trung Quốc vẫn khó bắt kịp khả năng không gian mạng của Mỹ

Nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS) được công bố hôm 28/6 trong bối cảnh một loạt các chiến dịch hack làm nổi bật mối đe dọa gián điệp trực tuyến ngày càng tăng trong không gian mạng toàn cầu.

Vào tháng 12 năm ngoái, các quan chức Mỹ đã cáo buộc cơ quan tình báo nước ngoài SVR của Nga đứng sau vụ tấn công mạng vào phần mềm SolarWinds để thâm nhập vào các mục tiêu của chính phủ Mỹ ở Washington, bao gồm cả Bộ Thương mại và Bộ Tài chính. Ba tháng sau, phần mềm email của Microsoft đã bị xâm nhập bởi các tin tặc nghi ngờ được hậu thuẫn bởi Trung Quốc để thăm dò các tổ chức phi chính phủ và tổ chức tư vấn của Mỹ.

Nghiên cứu mới nhất của IISS đã xếp hạng các quốc gia dựa trên một loạt các tiêu chí về khả năng không gian mạng, từ sức mạnh của nền kinh tế kỹ thuật số và sự hoàn thiện của chức năng tình báo và an ninh hay mức độ tích hợp các cơ sở mạng với các hoạt động quân sự.

Giống như Nga, Trung Quốc được cho là thường xuyên thực hiện các hoạt động tấn công mạng hay chiến dịch gián điệp trực tuyến, đánh cắp tài sản trí tuệ, gieo rắc thông tin sai lệch. Tuy nhiên, nghiên cứu của IISS chỉ ra rằng cả hai quốc gia này đều bị cản bước bởi an ninh mạng tương đối lỏng lẻo.

Chỉ duy nhất Mỹ được IISS xếp hạng vào nhóm cường quốc mạng số 1 hành tinh. Nhóm thứ hai bao gồm Trung Quốc, Nga, Anh, Australia, Canada, Pháp và Israel. Nhóm thứ ba bao gồm Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Malaysia, Triều Tiên, Iran và Việt Nam.

Theo IISS, điều khiến Mỹ trở nên nổi bật và là quốc gia duy nhất nằm trong nhóm đầu tiên là cơ sở công nghiệp kỹ thuật số vô song, chuyên môn về mật mã và khả năng thực hiện các cuộc tấn công mạng "tinh vi". Không giống các đối thủ như Trung Quốc và Nga, Mỹ còn được hưởng lợi từ các liên minh tình báo chặt chẽ với các cường quốc mạng khác, bao gồm cả nhóm tình báo Five Eyes (Ngũ Nhãn).

Tuy nhiên, Mỹ và các đồng minh của Mỹ đang đối diện với nguy cơ bị tấn công bằng mã độc tống tiền - chẳng hạn như các cuộc tấn công mạng nhằm vào Colonial Pipeline và dịch vụ y tế của Ireland vào tháng trước.

Nói về trường hợp của Trung Quốc, ông Greg Austin, một chuyên gia về không gian mạng tại IISS nhận định các báo cáo truyền thông hiện tại chỉ tập trung khai thác những mặt tích cực của tiến bộ kỹ thuật số tại quốc gia này, chẳng hạn như tham vọng trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Chính điều này đã góp phần phóng đại và thổi phồng nhận thức về sức mạnh không gian mạng của Trung Quốc. Trong khi thực tế, “từ tất cả các phương diện, sự phát triển các kỹ năng an ninh mạng ở Trung Quốc đang ở một vị thế kém hơn so với nhiều quốc gia khác”.

Theo báo cáo của IISS, việc Bắc Kinh tập trung vào "an ninh nội dung" - tức kiểm soát nội dung đăng tải trên internet trong nước - có thể đã làm giảm sự tập trung của các cơ quan an ninh mạng vào việc kiểm soát các mạng vật lý truyền tải. IISS cũng cho rằng phân tích của Trung Quốc về tình báo mạng có phần thiếu hoàn thiện hơn so với nhóm đồng minh tình báo Five Eyes bao gồm 5 quốc gia Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand.

Ông Austin cũng chỉ ra rằng trong thời đại thông tin định hình lại động lực toàn cầu, một số quốc gia như Nhật Bản và Ấn Độ đang dần bị tụt hậu và chỉ được xếp vào nhóm các quốc gia khai thác mạng thứ ba, trong khi Israel và Úc với kỹ năng mạng tiên tiến được xếp vào nhóm 2.