"Cấp" room tín dụng: ĐBQH nói "còn dáng dấp của quản lý kiểu bao cấp"

Liên quan đến vấn đề chưa từng được chất vấn tại Nghị trường Quốc hội, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) đặt vấn đề, hiện nhu cầu vay vốn của cá nhân và doanh nghiệp khá cao, nhất là trong bối cảnh ta đang triển khai gói hỗ trợ 2% của gói 40.000 tỷ theo Nghị quyết 43 của Quốc hội.

Tuy nhiên, nhiều ngân hàng lại trong tình trạng là hết room tín dụng, nhiều ngân hàng cả lớn và nhỏ đều đề xuất với Ngân hàng Nhà nước là nới thêm hạn mức tín dụng để góp phần hỗ trợ tăng trưởng.

Đại biểu đề nghị Thống đốc cho biết, tính hợp lý của cơ chế cấp hạn mức tín dụng hằng năm cho các ngân hàng thương mại hiện nay? Cơ chế này có phải can thiệp vào hoạt động của ngân hàng hay không? Khả năng nới room tín dụng trong thời gian sắp tới như thế nào?

Nhiều hệ lụy khi Ngân hàng Nhà nước không kiểm soát tăng trưởng tín dụng

Giải đáp thắc mắc của đại biểu, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho hay, tín dụng cũng là một nội dung rất trọng tâm mà Ngân hàng Nhà nước quan tâm trong điều hành.

Trên thực tế Ngân hàng Nhà nước thấy rằng với đặc thù của nền kinh tế Việt Nam là vốn đầu tư dựa rất lớn vào nguồn vốn tín dụng của hệ thống ngân hàng.

Hiện dư nợ tín dụng trên GDP của Việt Nam đang ở mức là 124% và theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới Việt Nam là nước có tỷ lệ cao nhất, gần như trong số cao nhất các nước ở trên thế giới.

Theo Thống đốc, khi nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào tín dụng hệ thống ngân hàng thì mỗi khi có các cú sốc như Covid-19, như là biến động của tình hình kinh tế thế giới mà doanh nghiệp và người dân khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh là lập tức sẽ ảnh hưởng luôn đến hệ thống ngân hàng, hệ thống ngân hàng mà mất khả năng chi trả,... hệ lụy sẽ đến với cả nền kinh tế.

Chính vì vậy, đặt ra kiểm soát tăng trưởng tín dụng là một vấn đề và trên thực tế Ngân hàng Nhà nước áp dụng biện pháp này từ những năm 2011 và thấy đây là một biện pháp rất hiệu quả trong tổ chức điều hành, chính vì vậy mới đưa thị trường tiền tệ tín dụng ổn định trở lại.

Thống đốc lý giải thêm, trước đây trong thời gian không có kiểm soát về chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, các ngân hàng, các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng rất cao, có nhiều năm tăng trưởng tín dụng là trên 30%/1 năm, cá biệt có những năm tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống lên đến 53,8%, như vậy sẽ tạo ra cuộc đua lãi suất để huy động được nguồn tiền để cho vay,...

"Chúng tôi cũng thấy được đây là một giải pháp khá hiệu quả trong thời gian vừa qua và hiện nay đang áp dụng, bởi vì hiện nay hệ thống ngân hàng vẫn đang trong quá trình tái cơ cấu và dần tiến tới chuẩn mực quốc tế", tư lệnh ngành ngân hàng cho hay.

Về cách thức, thường là đầu năm trên cơ sở chỉ tiêu lạm phát cũng như GDP của Quốc hội đề ra, Ngân hàng Nhà nước sẽ đưa ra một chỉ tiêu định hướng cho cả năm và chỉ tiêu này có thể sẽ được điều hành phù hợp với tình hình thực tiễn, bởi vì chính sách tiền tệ cũng là ngắn hạn và nền kinh tế cũng sẽ chịu tác động bởi rất nhiều yếu tố trong và ngoài nước và khách quan.

Về phân bổ cho các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Nhà nước đều có những nguyên tắc chung, trên nền tảng phân loại các tổ chức tín dụng. Tổ chức tín dụng nào có tình hình lành mạnh, quản trị tốt hơn thì được tăng trưởng tín dụng cao hơn.

"Còn dáng dấp của quản lý kiểu bao cấp, không phù hợp với bối cảnh hiện nay"

Phát biểu tranh luận sau câu trả lời của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, đại biểu Trịnh Xuân An nói, ông rất chia sẻ với Thống đốc là đối với lĩnh vực tín dụng và đặc biệt ngân hàng chúng ta phải an toàn và tránh những rủi ro.

Tuy nhiên, với câu hỏi đại biểu đặt ra đó là cơ chế cấp hạn mức tín dụng hàng năm cho các ngân hàng thương mại hiện nay, đại biểu cho rằng cơ chế này còn dáng dấp của quản lý theo kiểu bao cấp và có lẽ không phù hợp trong bối cảnh hiện nay.

Cũng theo đại biểu, việc cấp hạn mức tín dụng hàng năm dẫn đến chuyện năm nào cũng phải cấp lại, khi cần thiết các ngân hàng lại phải đi xin để nới room.

Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, khi chúng ta đang triển khai gói 2% của 40.000 tỷ, ngân hàng có tiền mà lại không cho vay được, các ngân hàng muốn cho vay cũng khó, trong khi đó mục tiêu đề ra là cần cấp bách cho Nghị quyết 43.

"Tôi nghĩ rằng đề xuất của các ngân hàng thương mại là có lý và có cơ sở, cũng trân trọng đề nghị với Thống đốc nghiên cứu thật kỹ cơ chế này, chúng ta có nên chăng thực hiện nó trong thời gian tới nữa hay không, để chúng ta bắt nhịp được với những xu hướng chung của thế giới. Tôi không biết trên thế giới còn đất nước nào làm cách thức như chúng ta trong việc cấp tín dụng, tức là cấp quota như Việt Nam đang làm hay không?", đại biểu đặt vấn đề.